เบาหวานขณะตั้งครรภ์
คือ ภาวะ Carbohydrate intolerance ที่เพิ่งตรวจพบครั้งแรกขณะตั้งครรภ์ การตรวจคัดกรองมารดาตั้งครรภ์ที่มีความเสียงต่อการเป็นเบาหวานจะช่วยให้วินิจฉัยโรคเบาหวานและให้การดูแลรักษาได้ตั้งแต่ระยะเริ่มแรก สามารถป้องกัน และลดอันตรายต่อทั้งมารดาและทารกลงได้
เบาหวานขณะตั้งครรภ์ส่งผลต่อทั้งมารดาและทารกในครรภ์หลายประการ ได้แก่ มารดามีโอกาสเกิดการแท้งในกรณีที่ควบคุมเบาหวานได้ไม่ดี มีการติดเชื้อได้ง่าย มีภาวะความดันเลือดสูงจากการตั้งครรภ์ มีภาวะแฝดน้ำ คลอดยาก อันตรายต่อช่องทางคลอด ตกเลือดหลังคลอด ส่วนทารกในครรภ์อาจพบภาวะระดับน้ำตาลในเลือดต่ำ สมองทารกอาจถูกทำลายและเกิดการชัก ทารกตัวใหญ่กว่าปกติ ทารกมีความพิการโดยกำเนิด อัตราการตายของทารกในครรภ์และหลังคลอดสูงกว่าปกติ
อาหาร มีส่วนสำคัญอย่างยิ่งต่อทารกในครรภ์ เพราะเมื่อคุณแม่รับประทานอะไรเข้าไป ทารกก็ย่อมได้รับสารอาหารนั้นไปด้วย คุณแม่จึงจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องเลือกทานอาหารที่มีประโยชน์และพยายาม เลี่ยงอาหารที่อาจจะเป็นอันตรายต่อทารกในครรภ์ด้วย
**อาหารหญิงตั้งครรภ์ที่เป็นเบาหวาน**และไม่เป็นเบาหวานไม่แตกต่างกันเพียงแต่ผู้ที่เป็นเบาหวานต้องระวังปริมาณอาหาร โดยเฉพาะอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรตจำพวกข้าว แป้ง น้ำตาล เพราะเป็นตัวการสำคัญที่ทำให้น้ำตาลในเลือดสูงมากกว่าสารอาหารตัวอื่นๆ จึงต้องควบคุมปริมาณที่กินเพื่อให้มีระดับน้ำตาลในเลือดใกล้เคียงกับหญิง ตั้งครรภ์ทั่วไป หากควบคุมด้วยอาหารไม่ได้ผลอาจต้องได้รับอินซูลินควบคู่ไปด้วย
เนื่องจากการกินอาหารเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้น้ำหนักตัวของหญิงตั้งครรภ์ เพิ่มขึ้นหรือลดลง จึงต้องดูแลการเพิ่มน้ำหนักด้วย โดยพิจารณาจากน้ำหนักตัวก่อนตั้งครรภ์ โดยเฉลี่ยใน 3 เดือนแรกของการตั้งครรภ์ควรเพิ่มน้ำหนักเพียง 1- 2.5 กิโลกรัม หลังจากนั้นควรเพิ่มประมาณ 0.25-0.5 กิโลกรัม/สัปดาห์
การรับประทานอาหารควรแบ่งอาหารเป็นมื้อเล็กๆ วันละหลายมื้อ โดยแบ่งเป็น 3 มื้อหลัก และมีอาหารว่างระหว่างมื้อพลังงาน
ควรให้ปริมาณอาหารมื้อเช้า น้อยกว่ามื้อเที่ยงและเย็นและอาหารว่างควรมีพลังงานน้อยกว่าอาหารมื้อหลัก
ต้องรับประทานอาหารให้ตรงเวลา ถ้ามีภาวะน้ำตาลต่ำในตอนกลางคืนควรมีอาหารว่างก่อนนอน ถ้ามีภาวะน้ำตาลสูงหลังอาหารเช้า ควรลดปริมาณอาหารในมื้อเช้า
พลังงานจากอาหารสำหรับหญิงตั้งครรภ์ประมาณ 1,700-2,000 กิโลแคลอรี/วัน มีปริมาณดังนี้
มื้อเช้า
ข้าว/แป้ง 2 ทัพพี
เนื้อสัตว์ 2 ช้อนข้าว
ผัก 1 ทัพพี
ผลไม้ 2 ส่วน
นมพร่องมันเนย 1 แก้ว
หรือน้ำเต้าหู้
เที่ยง
ข้าว/แป้ง 3 ทัพพี
เนื้อสัตว์ 4 ช้อนข้าว
ผัก 2 ทัพพี
ผลไม้ 1 ส่วน
น้ำมันปรุง 2 ช้อนชา
เย็น
ข้าว/แป้ง 3 ทัพพี
เนื้อสัตว์ 4 ช้อนข้าว
ผัก 2 ทัพพี
ผลไม้ 1 ส่วน
น้ำมันปรุง 2 ช้อนชา
มื้อว่าง 2 มื้อ
แป้งหรือข้าว 1 ส่วน
ผลไม้ 1/2 ส่วน
หรือมีเนื้อสัตว์นิดหน่ิอย
ก่อนนอน
เครื่องดื่มเช่น นมพร่องมันเนย น้ำเต้าหู้
อ้างอิงจาก
เบาหวานขณะตั้งครรภ์/ Gestational Diabetic Mellitus / สุภมัย สุนทรพันธ์
