การใช้หมากฝรั่งเลิกบุหรี่

หมากฝรั่งนิโคติน

ส่วนประกอบ
ในหมากฝรั่ง 1 ชิ้นประกอบด้วยนิโคติน 2 มิลลิกรัมและ 4 มิลลิกรัม

ข้อบ่งใช้
ช่วยทำให้ผู้ป่วยติดบุหรี่มีความตั้งใจที่จะเลิกสูบบุหรี่โดยช่วยลดอาการอยากบุหรี่

ขนาดยา
ในผู้ใหญ่ : ควรเลือกใช้หมากฝรั่งนิโคตินในขนาดที่เหมาะสมตามลักษณะและความรุนแรงของการติด

• สูบบุหรี่ < 25 มวนต่อวันหรือได้คะแนน fagerstorm < 7 : ให้ใช้นิโคตินขนาด 2 mg
• สูบบุหรี่ > = 25 มวนต่อวันหรือได้คะแนน fagerstorm >= 7 : ให้ใช้นิโคตินขนาด 4 mg
• สัปดาห์ที่ 1-6 : ใช้ 1 ชิ้นทุก 1-2 ชั่วโมง
• สัปดาห์ที่ 7-9 : ใช้ 1 ชิ้นทุก 2-4 ชั่วโทง
• สัปดาห์ที่ 10-12 : ใช้ 1 ชิ้นทุก 4-8 ชั่วโทง

วิธีการใช้

1. เคี้ยวหมากฝรั่งนิโคตินครั้งละ 1 เม็ดโดยเคี้ยวช้าๆ และหยุดเป็นพักๆ ในระหว่างที่เคี้ยว
2. อาจเคี้ยวหมากฝรั่งติดต่อกันประมาณ 10 ครั้งแล้วหยุดเคี้ยวสักครู่ อมหมากฝรั่งให้อยู่ระหว่างริมฝีปากหรือกระพุ้งแก้มสัก 1-2 นาที
3. เริ่มเคี้ยวหมากฝรั่งต่อโดยเคี้ยวประมาณ 10 ครั้งแล้วหยุดพักอย่างเดิม
4. เคี้ยวหมากฝรั่งในลักษณะหยุดพักเช่นนี้ต่อไปนานประมาณ 30 นาที
5. อาจเคี้ยวหมากฝรั่งให้เร็วขึ้นในกรณีที่ต้องการนิโคตินเพิ่มขึ้นหรือเมื่อเริ่มรู้สึกคุ้นเคยกับรสชาติของหมากฝรั่งดีแล้ว

ข้อควรระวังในการใช้

1. การกลืนน้ำลายมากเกินไปจะทำให้นิโคตินถูกทำลายที่บริเวณกระเพาะอาหารและเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดอาการระคายเคือง
2. ห้ามกินอาหารหรือดื่มเครื่องดื่มที่มีความเป็นกรด เช่น น้ำอัดลม น้ำส้ม ไวน์ กาแฟ 15 นาทีก่อนเคี้ยวและระหว่างเคี้ยวหมากฝรั่งเลิกบุหรี่
3. กรณีที่มีการแพ้นิโคติน เช่น หัวใจเต้นเร็วปิดแกติผื่นแดง ผื่นคันที่ผิวหนัง ควรหยุดการใช้หมากฝรั่งทุกกรณีและส่งให้แพทย์ตรวจทันที
4. ไม่ควรใช้หมากฝรั่งนิโคตินมากกว่า 30 ชื้น/วัน (2mg) หรือ 15 ชิ้น (4mg/วัน) และไม่ควรใช้ติดต่อกันนานเกิน 12 สัปดาห์
5. ควรให้การรักษานานประมาณ 3 เดือน แล้วค่อยๆลดขนาดของนิโคตินที่ได้รับลงอย่างช้าๆ จนสามารถเลิกใช้หมากฝรั่งนิโคตินเมื่อพบว่ามีความต้องการหมากฝรั่งเพียงวันละ 1-2 ชิ้นเท่านั้น

อาการข้างเคียง
โดยทั่วไปแล้วจะพบในช่วงเริ่มต้นหรือสัปดาห์แรกของการใช้ยา โดยมีสาเหตุมาจากการเคี้ยวหมากฝรั่งไม่ถูกวิธี หรืออาจพบความผิดปกติได้ในลักษณะของเฉพาะที่หรือพบได้ในส่วนอื่นๆ ของร่างกาย ซึ่งมักจะขึ้นกับปริมาณของนิโคตินที่ใช้

หมายเหตุ : อาการหรือความผิดปกติบางชนิดที่อาจพบได้หลังจากที่เริ่มใช้ เช่น กระวนกระวาย นอนไม่หลับ อาการเหล่านี้เป็นอาการถอนยาเนื่องจากผู้ป่วยมีระดับของนิโคตินในกระแสเลือดต่ำลงมา

อาการที่พบได้บ่อย : มึนงง ปวดศีรษะ คลื่นไส้ อาการไม่สบายท้อง สะอึก ปวดขากรรไกร แผลในปากหรือคอ ท้องอืด ท้องเสีย

อาการที่พบไม่บ่อย : หัวใจเต้นเร็วหรือเต้นผิดจังหวะ ผื่นแดง ผื่นคัน

ข้อห้ามใช้

1. ผู้ไม่สูบบุหรี่
2. ผู้ป่วยที่มีแผลในกระเพาะอาหาร
3. ผู้ป่วยที่มีอาการขาดเลือดไปเลี้ยงหัวใจอย่างรุนแรงและหัวใจเต้นผิดปกติ
4. ผู้ป่วยที่หลอดอาหารอักเสบ
5. ผู้ป่วยที่มีอาการอักเสบหรือเจ็บบริเวณกล้ามเนื้อขากรรไกร
6. สตรีมีครรภ์และสตรีให้นมบุตร

ที่มา
คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์