พระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ.2550 มีผลบังคับใช้ตั้งแต่ 18 กรกฎาคม พ.ศ.2550 พ.ร.บ.ฉบับนี้แบ่งเป็นสองหมวดหลัก คือ หมวดที่ 1 ว่าด้วยความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ และหมวดที่ 2 ว่าด้วยอำนาจหน้าที่และบทบาทของเจ้าหน้าที่ เพื่อให้ผู้ใช้คอมพิวเตอร์หรือใช้อินเทอร์เน็ตได้เข้าใจและมีความตระหนักเพื่อกระทำการใดๆที่ขัดต่อพ.ร.บ.ฉบับนี้ในบทวามนี้กล่าวถึงเฉพาะหมวดที่ 1 ซึ่งมีประเด็นต่างๆที่สำคัญดังนี้

1. การเข้าถึงระบบคอมพิวเตอร์ของผู้อื่นโดยมิชอบ: การแอบเข้าระบบคอมพิวเตอร์ที่มีมาตรการป้องกัน เช่นมีพาสเวิร์ดป้องกันการเข้าระบบคอมพิวเตอร์ โดยการเจาะระบบหรือกระทำการใดที่ได้พาสเวิร์ด เพื่อเข้าใช้งานระบบคอมพิวเตอร์ของผู้อื่นโดยไม่ได้รับอนุญาต ต้องระวางจำคุกไม่เกินหกเดือน หรือทั้งจำทั้งปรับ (ผิดมาตรา5) ข้อควรระวัง อย่าใช้ล็อกอินและพาสเวิร์ดของผู้อื่นเข้าระบบคอมพิวเตอร์ และอย่าเข้าไปใช้งานระบบคอมพิวเตอร์ของผู้อื่น โดยเจ้าของไม่อนุญาต
2. การเปิดเผยข้อมูลมาตรการป้องกันการเข้าถึงระบบคอมพิวเตอร์ที่ผู้อื่นจัดทำขึ้นเป็นการเฉพาะ: การแอบรู้การเข้าระบบคอมพิวเตอร์ที่มีการป้องกัน เช่น ทราบข้อมูลพาสเวิร์ดเข้าระบบคอมพิวเตอร์ของบริษัท แล้วนำไปเปิดเผยให้ผู้อื่นทราบ ซึ่งก่อให้เกิดความเสียหายต่อบริษัท ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินหนึ่งปี หรือปรับไม่เกินสองหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ (ผิดมาตรา6) ข้อควรระวัง ทราบล็อกอินหรือพาสเวิร์ดของเพื่อนหรือของผู้อื่น อย่านำไปเผยแพร่
3. การเข้าถึงข้อมูลคอมพิวเตอร์ของผู้อื่นโดยมิชอบ: การเข้าไปดูข้อมูลหรือขโมยข้อมูลคอมพิวเตอร์ของหน่วยงานออกไปโดยไม่ได้รับอนุญาต ต้องระวางโทษจำคุกไปเกินสองปีหรือปรับไม่เกินสี่หมื่นบาท ไม่บอกหรือทั้งจำทั้งปรับ (ผิดมาตรา7) ข้อควรระวัง ไม่บอกล็อกอินหรือพาสเวิร์ดของตนเองให้ผู้อื่นทราบ
4. การดักรับข้อมูลคอมพิวเตอร์ของผู้อื่น: ผู้ไม่หวังดีแอบไปติดตั้งโปรแกรมเพื่อดักจับข้อมูลการทำธุรกรรม เมื่อท่านไปใช้งานคอมพิวเตอร์สาธารณะ เช่น ในห้องสมุด สนามบิน หรือร้านกาแฟ อาจโดนดักรับข้อมูล ต้องระวางโทษจำคุกไปเกินสามปีหรือปรับไม่เกินหกหมื่นบาท ไม่บอกหรือทั้งจำทั้งปรับ (ผิดมาตรา8) ข้อควรระวัง อย่ากด “remember me”หรือ“remember password” ที่เครื่องคอมพิวเตอร์สาธารณะและอย่า log-in เพื่อทำธุรกรรมทางการเงินที่เครื่องสาธารณะและอย่าใช้ WiFi (Wireless LAN) ที่เปิดให้ใช้ฟรี โดยปราศจากการเข้ารหัสลับข้อมูล ข้อมูลทางการเงินที่เป็นความลับอาจโดนดักจับข้อมูลได้จึงควรใช้ WiFi ที่มีรหัสลับป้องกัน# การทำให้เสียหาย ทำลาย แก้ไข เปลี่ยนแปลง เพิ่มเติมข้อมูลคอมพิวเตอร์โดยมิชอบ: การป้อนโปรแกรมที่มีไวรัสทำลายข้อมูลหรือโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ประสงค์ร้าย เข้าไปในระบบเพื่อขโมยของผู้ใช้คอมพิวเตอร์ เข้าไปลบ เปลี่ยนแปลงแก้ไขข้อมูล หรือกระทำการใดๆอันทำให้ข้อมูลคอมพิวเตอร์เสียหาย ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินห้าปี หรือปรับไม่เกินหนึ่งแสนบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ (ผิดมาตรา9) ข้อควรระวัง ควรลงโปรแกรมป้องกันไวรัสและสปายแวร์ที่เรื่องคอมพิวเตอร์ของท่าน เพื่อป้องกันไวรัสที่เข้ามาทำความเสียหายกับข้อมูลของท่าน
5. การกระทำเพื่อให้การทำงานของระบบคอมพิวเตอร์ของผู้อื่นไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ: ผู้ที่แอบสร้างไวรัส เช่น ไวรัสประเภทที่ติดต่อผ่านแฟลชไดร์ฟ เพื่อนำไปใช้ในระบบคอมพิวเตอร์ทำให้ระบบคอมพิวเตอร์รวน ทำงานช้าลงหรือทำให้เกิดความรำคาญให้กับผู้ใช้จำนวนมากในประเทศไทย ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินห้าปี หรือปรับไม่เกินหนึ่งแสนบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ (ผิดมาตรา10) ข้อควรระวัง ควรลงโปรแกรมป้องกันไวรัสและสปายแวร์ที่เรื่องคอมพิวเตอร์ของท่าน เพื่อไม่ให้ท่านมีส่วนในการเผยแพร่ไวรัสและทำให้ระบบคอมพิวเตอร์มีปัญหา
6. การส่งข้อมูลคอมพิวเตอร์หรืจดหมายอิเล็กทรอนิกส์รบกวนการใช้ระบบคอมพิวเตอร์ของคนอื่นโดยปกติสุข: การส่งอีเมล์ที่โฆษณาภาพสินค้า โดยไม่ระบุแหล่งที่มา หรือปลอมแปลงแหล่งที่มา บางทีส่งมาจนเต็มที่เก็บอีเมล์ทำให้เกิดความยุ่งยากหรือรบกวนการใช้งานคอมพิวเตอร์(Spam Mail)แต่ถ้าอีเมล์ที่ส่งมาระบุแหล่งที่มาก็ไม่ถือว่าเป็นความผิด หากทำให้ผู้อื่นเดือดร้อน ต้องระวางโทษปรับไม่เกินหนึ่งแสนบาท (มาตรา10) ข้อควรระวัง หากต้องการส่งอีเมล์จำนวนมากให้ระบุชื่อ ที่อยู่ แหล่งที่มาให้ชัดเจน ถ้าไม่มีการตอบรับจากผู้รับอีเมล์ให้ยกเลิกการส่งเมล์นั้น
7. หากกระทำตามข้อ 5 (มาตรา9) หรือ 6 (มาตรา10) แล้วทำให้เกิดความเสียหายแก่ประชาชน ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินสองปี และปรับไม่เกินสองแสนบาท หากความเสียหายกระทบต่อความมั่นคงปลอดภัยของประเทศ ความมั่นคงทางเศรษฐกิจ หรือการบริการสาธารณะ ต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่สามปีถึงสิบห้าปี และปรับตั้งแต่หกหมื่นถึงสามแสนบาท และถ้าการกระทำความผิดเป็นเหตุให้ผู้อื่นถึงแก่ความตาย ต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่สิบปีถึงยี่สิบปี (ผิดมาตรา12)
8. การเจตนาจำหน่ายหรือเผยแพร่โปรแกรมที่ใช้เป็นเครื่องมือการกระทำความผิด เช่น โปรแกรมดักรับข้อมูล ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินหนึ่งปี หรือปรับไม่เกินสองหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ (ผิดมาตรา14)
9. การโพสต์ข้อวามที่เป็นเท็จหรือข้อมูลที่ไม่เหมาะสมหลอกลวงประชาชน ทำให้คนอื่นเสียหายโดยข้อมูลอันเป็นเท็จคือข้อมูลที่ส่งผลกระทบต่อประเทศ ทำให้เกิดการตื่นตระหนกแก่ประชาชน หรือทำให้ผู้อื่นเสียหาย รวมทั้งข้อมูลที่เกี่ยวกับการก่อการร้าย ข้อมูลลามกอนาจาร ความผิดนี้มีผลทั้งผู้นำข้อมูลคอมพิวเตอร์เข้าระบบคอมพิวเตอร์และผู้เผยแพร่หรือส่งต่อข้อมูล ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินห้าปีหรือปรับไม่เกินหนึ่งแสนบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ (ผิดมาตรา 14)ข้อควรระวัง หากท่านได้รับข้อความ หรือภาพเคลื่อนไหวที่ผิดกฎหมาย เช่น ภาพลามกอนาจาร,ละเมิดทรัพย์สินทางปัญญา,หมิ่นพระบรมราชานุภาพ,สร้างปัญหาต่อความมั่นคง,ทำให้บุคคลอื่นเสียหาย ไม่ควรส่งต่อให้ผู้อื่นหรือเก็บไว้ที่ระบบคอมพิวเตอร์
10. หากมีผู้เข้ามาโพสต์ข้อความหรือข้อมูลที่เป็นเท็จหรือโพสต์รูปโป๊หรือข้อความที่ก่อการร้าย แล้วผู้ให้บริการหรือผู้ดูแลเว็บทราบว่ามีการกระทำผิดแต่ไม่ตรวจสอบหรือปล่อยให้มีการกระทำผิดดังกล่าว แสดงว่าผู้ให้บริการสนับสนุนหรือยินยอมให้มีการกระทำความผิด ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินห้าปี หรือปรับไม่เกินหนึ่งแสนบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ เช่นเดียวกับผู้กระทำความผิดมาตรา 14 (ผิดมาตรา15)
11. การตัดต่อภาพของนางแบบ,เพื่อน หรือบุคคลใดๆ แล้วนำไปเผยแพร่บนเว็บไซต์หรือระบบคอมพิวเตอร์ที่คนทั่วไปสามารถเห็นได้ ก่อให้เกิดความเสียหาย เสียชื่อเสียง และถูกดูหมิ่นจากผู้อื่นถือว่าเป็นการหมิ่นประมาทมีความผิด ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินสามปี หรือปรับไม่เกินหกหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ (ผิดมาตรา16) โดยความผิดนี้สามารถยอมความได้ แต่หากกระทำโดยสุจริตไม่ถือว่าเป็นความผิด ข้อควรระวัง ไม่ตัดต่อหรือเผยแพร่ภาพตัดต่อของผู้อื่น ทำให้ผู้อื่นเสียหายหรือเสียชื่อเสียง หากจำเป็นต้องตัดต่อ เพิ่มเติมดีดแปลงภาพ ต้องได้รับอนุญาตจากเจ้าของภาพก่อน

จากตัวอย่างการกระทำความผิดที่เกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ที่ท่านได้อ่านแล้วนั้น สรุปข้อควรระวังเพื่อไม่ให้ท่านตกเป็นผู้กระทำผิดหรือตกเป็นเหยื่อของผู้ไม่หวังดี มีดังนี้

1. ไม่บอกล็อกอินและพาสเวิร์ดให้ผู้อื่นทราบ และไม่ให้เครื่องคอมพิวเตอร์ของท่านจำพาสเวิร์ดของท่าน ไม่เช่นนั้น ผู้ไม่ประสงค์ดีจะแอบอ้างเป็นท่านและไปกระทำผิดตามมาตรา 5-16 ได้ทุกรูปแบบทำให้ท่านตกเป็นผู้กระทำความผิดโดยไม่เจตนาหรือรู้เท่าไม่ถึงการณ์
2. ควรอ่านเงื่อนไขและรายละเอียดก่อนการดาวน์โหลดโปรแกรมหรือข้อมูลทางเว็บไซต์
3. ไม่ควรส่งอีเมล์ที่มีข้อมูลที่ผิดกฎหมาย ภาพอนาจาร หรือข้อความที่กระทบต่อบุคคลอื่น กระทบต่อความมั่นคงของประเทศและความมั่นคงของเศรษฐกิจ
4. ไม่แชทกับคนแปลกหน้า ซึ่งอาจจะทำให้ท่านหลงเชื่อและบอกข้อมูลส่วนตัวของท่าน เช่น พาสเวิร์ด,ข้อมูลทางการเงิน เพื่อเอาไปใช้ในทางที่ผิด
5. ไม่ควรทำธุรกรรมทางการเงินในเครื่องคอมพิวเตอร์สาธารณะ เพราะเสี่ยงในการถูกดักรับข้อมูลได้
6. ควรลงโปรแกรมป้องกันไวรัสและสปายแวร์ที่เครื่องคอมพิวเตอร์ของท่านและตรวจสอบปรับปรุงข้อมูลไวรัสให้ทันสมัยอยู่เสมอ
7. ไม่ควรทดลองโปรแกรมที่สร้างขึ้นหรือได้มาใหม่โดยไม่ทราบการทำงานของโปรแกรมอย่างชัดเจน อาจทำให้ระบบคอมพิวเตอร์ของบริษัทท่านมีปัญหาได้ ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญหรือผู้ดูแลระบบ

หากท่านมีข้อสงสัยสอบถามที่กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารที่หมายเลขโทรศัพท์ 1111 หรือหาข้อมูลเพิ่มเติมและอ่านพ.ร.บ.ฉบับเต็มและฉบับการ์ตูน ที่ http://www.mict.go.th หากท่านศึกษาและเข้าใจ พ.ร.บ. และปฎิบัติจนเป็นความเคยชินท่านจะไม่รู้สึกกลัวหรือกังวลที่จะทำขัดต่อพ.ร.บ.ฉบับนี้

เอกสารอ้างอิง

1. พระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550 (ออนไลน์) เข้าถึงได้จาก: http://www.mict.go.th
2. ทำความรู้จักพระราชบัญญติว่าด้วยการกระทำผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ (ออนไลน์) เข้าถึงได้จาก: http://www.inet.co.th/computer_act/
3. ทวีศักดิ์ กออนันตกูล.สิ่งที่ผู้ใช้อินเตอร์เน็ตไม่ควรทำ (ออนไลน์) เข้าถึงได้จาก: http://wiki.nectec.or.th/nectecpedia/index.php
4. พ.ร.บ.ว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ (โดยสรุป) (ออนไลน์) เข้าถึงได้จาก: http://gotoknow.org/blog/bictmoe/114655
5. พรเพชร วิชิตชลชัย.คำอธิบายพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ.2550

สำนักพัฒนาศักยภาพนักวิทยาศาสตร์ห้องปฎิบัติการ
กรมวิทยาศาสตร์บริการ
โทร 0 2201 7494
E-mail : nawaporn@dss.go.th
กันยายน 2551