“ยาฉีดคุมกำเนิด ฉีด 1 ครั้ง คุมได้ 3 เดือน”
ยาฉีดคุมกำเนิดเป็นวิธีการคุมกำเนิดชั่วคราว ที่ช่วยให้คู่สมรสสามารถเว้นระยะของการมีบุตรให้ห่างออกไปได้นาน ๆ และไม่ต้องกังวลว่าจะมีบุตรในขณะที่ยังไม่พร้อม การฉีดยาคุมกำเนิดให้ผลในการป้องกันการตั้งครรภ์ได้ดี และเนื่องจากเป็นฮอร์โมนท่าสังเคราะห์ขึ้นมาเหมือนฮอร์โมนเพศตามธรรมชาติที่ผลิตจากรังไข่ของสตรีจึงปลอดภัยสำหรับผู้ใช้
ยาฉีดคุมกำเนิดมีผลดีอย่างไร
- เป็นวิธีคุมกำเนิดชั่วคราวที่มีประสิทธิภาพป่องกันการตั้งครรภ์สูง ปลอดภัย
- ฉีดยาคุม 1 เข็ม สามารถคุมกำเนิดได้นานถึง 3 เดือน
- ไม่ทำให้ปริมาณและคุณภาพของน้ำนมมารดาลดลง จึงสามารถใช้ได้ในมารดาหลังคลอด 6 สัปดาห์ขึ้นไปที่ให้นมบุตร
- ช่วยป้องกันการตั้งครรภ์นอกมดลูก
- ลดอาการอักเสบของอุ้งเชิงกราน มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกและมะเร็งรังไข่
ป้องกันการตั้งครรภ์ได้อย่างไร
- ยับยั้งการตกไข่
- ทำให้เยื่อบุโพรงมดลูกบาง และมีลักษณะไม่เหมาะสำหรับการฝังตัวของไข่ที่ผสมแล้ว
- ทำให้มูกที่ปากมดลูกมีจำนวนน้อยลง และเหนียวข้นขึ้น ตัวอสุจิเดินทางผ่านเข้าไปผสมกับไข่ ในโพรงมดลูกได้
ข้อห้ามในการฉีดยาคุม
- ตั้งครรภ์หรือสงสัยว่าตั้งครรภ์
- เป็นหรือสงสัยว่าเป็นมะเร็งเต้านม
- มีเลือดออกผิดปกติจากโพรงมดลูก โดยไม่ทราบสาเหตุ
- มีโรคเกี่ยวกับหัวใจหรือหลอดเลือด
- ความดันโลหิตสูง 160/100 มม./ปรอทขึ้นไป
- มีความผิดปกติเกี่ยวกับการทำงานของตับหรือเคยมีประวัติเป็นโรคตับ
เวลาที่เหมาะจะฉีดยาคุม
- ภายใน 7 วันแรกของการมีระดู หรือเมื่อไรก็ได้ที่แน่ใจว่าไม่ได้กำลังตั้งครรภ์
- หลังการแท้งบุตรทันที หรือ 7 วันแรกหลังแท้ง
- หลังคลอด 6 สัปดาห์ขึ้นไป
- ภายใน 6 สัปดาห์หลังคลอด ในสตรีที่ไม่ได้ให้นมบุตร
สตรีที่เหมาะจะฉีดยาคุม
- มารดาหลังคลอด 6 สัปดาห์ขึ้นไป ที่ต้องการเลี้ยงบุตรด้วยนมมารดา
- ต้องการเว้นช่วงการมีบุตร
- ใช้ได้ในสตรีวัยรุ่นและสตรีที่อายุ 40 ปีขึ้นไป
- มีข้อห้ามในการใช้ยาเม็ดคุมกำเนิด
มีอาการข้างเคียงอย่างไร
หลังฉีดยาคุมมักพบรอบเดือนผิดปกติ เช่น มาไม่สม่ำเสมอ มากระปลิดประปรอย ในระยะ 4 – 6 เดือนแรก หลังจากนั้นอาจมีออกเล็กน้อยหรือไม่มีมาเลย ซึ่งไม่มีผลเสียต่อสุขภาพ
อาการข้างเคียงอื่น ๆ ที่อาจเกิดขึ้น ซึ่งคล้ายกับฮอร์โมนคุมกำเนิดอื่น ๆ ได้แก่ น้ำหนักลด คลื่นไส้ ปวดศีรษะ หงุดหงิด เป็นสิว คัดตึงเต้านม
หลังหยุดฉีดยาแล้ว การตั้งครรภ์จะช้าไปเฉลี่ยประมาณ 4 เดือน
ไม่สามารถป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ รวมทั้งการติดเชื้อ HIV
ข้อปฏิบัติหลังฉีดยาคุม
- ควรงดร่วมเพศ หรือใช้วิธีการคุมกำเนิดอื่นร่วมด้วย เช่น ใช้ถุงยางอนามัย ใน 7 วันแรกของการฉีดยาคุมกำเนิดเข็มแรก
- ควรไปฉีดยาคุมทุก 3 เดือนตามนัด
- ไม่ควรนวดหรือคลึงบริเวณที่ฉีดยาคุม
- ควรตรวจมะเร็งปากมดลูกประจำปี
ข้อมูลจาก: หน่วยวางแผนครอบครัว โรงพยาบาลสงขลานครินทร์
