คำอธิบายโดยสังเขป
โอฟลอกซาซิน (ofloxacin) เป็นยากลุ่มฟลูออโรควิโนโลน (fluoroquinolones) โอฟลอกซาซินชนิดใช้กับดวงตาใช้สำหรับรักษาโรคติดเชื้อแบคทีเรียที่ดวงตา เช่น เยื่อบุตาอักเสบ (conjunctivitis) และแผลที่กระจกตา (corneal ulcers) เป็นต้น อาจใช้ร่วมกับยาหยอดตา ยาป้ายตาหรือยารับประทานอื่น ๆได้
- ยานี้ไม่ได้ผลต่อเชื้อไวรัสหรือเชื้อราในโรคติดเชื้อที่ดวงตา
ยามีจำหน่ายในรูปแบบ
- โอฟลอกซาซิน ชนิดหยอดตา (Ofloxacin ophthalmic solution)
ก่อนการใช้ยา
การแพ้ยา
โปรดแจ้งบุคลากรทางการแพทย์หากท่านเคยมีอาการผิดปกติใด ๆ หรือมีประวัติการแพ้ยาโอฟลอกซาซิน (ofloxacin) หรือ
ยาในกลุ่มฟลูออโรควิโนโลน (fluoroquinolones) ตัวอื่น หรือส่วนประกอบใด ๆ ในยานี้ รวมทั้งการมีประวัติเคยแพ้สารอื่น ๆ เช่น อาหาร, สารกันเสีย, สี เป็นต้น
อาหารและเครื่องดื่มที่ต้องระวัง
ท่านสามารถรับประทานอาหารได้ตามปกติเว้นแต่ว่าแพทย์ได้แจ้งท่านเป็นอย่างอื่น
ตั้งครรรภ์
รายการนี้จัดอยู่ในประเภท 'C' สำหรับสตรีมีครรภ์
จากการศึกษาในสัตว์พบว่ายาทำให้เกิดความผิดปกติต่อตัวอ่อนในครรภ์ แต่ไม่มีรายงานการศึกษาที่ควบคุมอย่างดีในมนุษย์ หรือ ไม่มีรายงานการศึกษาในมนุษย์และสัตว์ถึงผลของยาต่อตัวอ่อนหรือทารกในครรภ์ ดังนั้น ควรใช้ยานี้เมื่อมีการประเมินแล้วว่าจะเกิดประโยชน์มากกว่าความเสี่ยงในการเกิดความผิดปกติของทารกในครรภ์
ไม่มีการศึกษาการใช้ยานี้ในมนุษย์ที่ตั้งครรภ์ จากการศึกษาในสัตว์ทดลองพบว่ายานี้ก่อให้เกิดความผิดปกติต่อตัวอ่อนเมื่อให้ยาในรูปแบบรับประทาน ดังนั้นสตรีมีครรภ์ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยานี้ โดยเฉพาะในช่วง 3 เดือนแรกของการตั้งครรภ์
กำลังให้นมบุตร
ไม่มีข้อมูลว่าโอฟลอกซาซินชนิดใช้กับดวงตา (ophthalmic ofloxacin) ผ่านเข้าสู่น้ำนมได้
ผู้สูงอายุ
มีการใช้ยาโอฟลอกซาซินชนิดใช้กับดวงตา (ophthalmic ofloxacin) ในผู้สูงอายุและยังไม่มีรายงานการเกิดอาการไม่พึงประสงค์หรือปัญหาใด ๆ ที่แตกต่าง กับการใช้ยานี้ในวัยอื่น ๆ
ยาอื่นที่ใช้อยู่
ถึงแม้ว่ายาบางอย่างไม่ควรใช้ร่วมกัน ในบางกรณีที่จำเป็นอาจใช้ร่วมกันได้ถึงแม้ว่าอันตรกิริยาอาจเกิดขึ้นก็ตาม โดยแพทย์อาจปรับเปลี่ยนขนาดยาหรืออาจมีข้อควรระวังอื่นๆ ที่จำเป็น โปรดแจ้งบุคลากรทางการแพทย์หากท่านกำลังใช้ยาหยอดบริเวณเดียวกันกับยาโอฟลอกซาซินชนิดใช้กับดวงตา (ophthalmic ofloxacin)
ภาวะโรคร่วม
ปัญหาการเจ็บป่วยอื่นที่ท่านเป็นอยู่อาจส่งผลต่อการใช้ยาโอฟลอกซาซินชนิดใช้กับดวงตา (ophthalmic ofloxacin) โปรดแจ้งแพทย์หรือเภสัชกรทุกครั้งก่อนใช้ยาหากท่านกำลังเจ็บป่วยอยู่
การใช้ที่ถูกต้อง
ขั้นตอนการใช้ยาหยอดตา
- ล้างมือให้สะอาดก่อนที่จะใช้ยาหยอดตา
- อ่านวิธีใช้ยาบนฉลากยา ตรวจสอบวันหมดอายุของยาทุกครั้งที่ใช้
- เขย่าขวดยาก่อนใช้ยาหยอดตา
- เปิดเกลียวจุกของขวดยาไว้
- นอน หรือนั่งลงให้ศีรษะเอนไปทางด้านหลัง พร้อมกับมองแหงนตาขึ้น กรณีผู้ป่วยเป็นเด็ก ควรหยอดในท่านอนสะดวกกว่า และไม่ควรหยอดตาในขณะที่เด็กร้องไห้
- ค่อย ๆ ใช้มือข้างหนึ่งดึงหนังตาล่างลงมาให้เป็นกระพุ้ง และเหลือบตาขึ้นข้างบน
- ให้ใช้มืออีกข้างหนึ่งจับขวดยา โดยให้ปลายหลอดอยู่ใกล้ตา แต่อย่าให้สัมผัสกับตาหรือขนตา
- หยดยาตามจำนวนที่แพทย์สั่งลงตรงกระพุ้ง ด้านในของเปลือกตาล่าง
- ใช้นิ้วมือกดตรงหัวตาด้านในเบาๆประมาณ 1-2 นาที เพื่อป้องกันไม่ให้ยาไหลเข้าสู่ท่อนํ้าตา จะได้ไม่รู้สึกขมคอ
- ปิดตาเบา ๆ (อย่าขยี้ตา) ใช้กระดาษทิชชูซับนํ้ายาส่วนเกินออก หลับตาอย่างน้อย 2 นาที
- ถ้าต้องหยอดยาตามากกว่า 1 ชนิด ควรหยอดยาตาแต่ละชนิดห่างกันอย่างน้อย 5 นาที ถ้ามีทั้งยาหยอดตาและยาป้ายตาพร้อม ๆ กัน ควรจะใช้ยาหยอดตาก่อน ทิ้งระยะ 10 นาที แล้วจึงป้ายตา
- หลังจากหยอดยา เรียบร้อยแล้ว ปิดจุกยาให้สนิท ควรเก็บยาไว้ในตู้เย็นช่องธรรมดา
- หลังจากเปิดยาหยอดตาใช้แล้ว ไม่ควรจะใช้ยานั้นเกิน 1 เดือน
- ถ้ามีอาการแพ้ คือ ตาแดง บวม แสบตามาก หรือมีผิวหนังแดงมาก ต้องหยุดยา และพบจักษุแพทย์
คำ แนะนำ อื่น ๆ ในการใช้ยาหยอดตา
- เพื่อให้ได้ผลดี ควรใช้ยานี้จนครบเวลาการรักษา ถึงแม้ว่าอาการของท่านจะดีขึ้นหลังจากใช้ยาไม่กี่วันก็ตาม หากท่านหยุดใช้ยานี้เร็วเกินไป อาจจะกลับมามีอาการใหม่ และ ไม่ควรลืมใช้ยา
- หากมีขี้ตามาก ให้ล้างตาด้วยนํ้ายาล้างตา หรืออาจเช็ดขี้ตาก่อนป้ายตา
ขนาดยา
ขนาดยาของยาโอฟลอกซาซินชนิดใช้กับดวงตา (ophthalmic ofloxacin) แตกต่างกันในผู้ป่วยแต่ละราย ควรใช้ยาตามคำแนะนำของแพทย์หรือเภสัชกรหรือตามที่ฉลากระบุ
เมื่อลืมใช้ยา
ถ้าลืมหยอดตา ให้หยอดตาทันทีที่นึกได้ แต่ถ้าเกือบจะถึงเวลาที่จะหยอดตาครั้งต่อไป ก็ไม่ต้องหยอดตาครั้งที่ลืม แต่รอหยอดยาครั้งต่อไปได้เลย
การเก็บรักษา
- เก็บให้พ้นมือเด็ก
- เก็บให้ห่างจากความร้อนและหลีกเลี่ยงการสัมผัสแสงแดดโดยตรง
- ห้ามเก็บยาในช่องแช่แข็ง
- ทิ้งยาเมื่อยาหมดอายุ
- ยาหยอดตาหลังจากเปิดใช้แล้วมีอายุ 1 เดือน หากเปิดใช้เกิน 1 เดือนให้ทิ้งยานั้น
ข้อควรระวัง
หากอาการไม่ดีขึ้นใน 7 วัน หรืออาการแย่ลงควรรีบกลับไปพบแพทย์
หยุดยา และรีบกลับไปพบแพทย์ทันที หากใช้ยาแล้ว มีผื่นผิวหนัง หรือปฏิกิริยาการแพ้เกิดขี้น
- ก่อนใช้ยาโอฟลอกซาซินชนิดใช้กับดวงตา (ophthalmic ofloxacin) ควรแน่ใจก่อนว่าผู้ป่วยไม่เคยมีประวัติแพ้ยาอื่นในกลุ่มฟลูออโรควิโนโลน (fluoroquinolones) และควรสังเกตอาการแพ้ยาอย่างใกล้ชิดถ้าผู้ป่วยเคยมีประวัติแพ้ยาดังกล่าวและได้รับยาโอฟลอกซาซิน เพราะมีโอกาสเกิดการแพ้ข้ามกันได้
- การใช้ยานี้อาจทำให้ดวงตามีความไวต่อแสงแดดมากขึ้น ควรหลีกเลี่ยงการแสงแดด หรือใส่แว่นตากันแดด เพื่อลดอาการระคายเคืองตา
- การใช้ยาเป็นเวลานานอาจทำให้เกิดการดื้อยาและการเจริญมากไปของเชื้อที่ดื้อยาได้ ทำให้เกิดการติดเชื้อสำทับได้ (superinfection)
อาการไม่พึงประสงค์
ยาอาจทำให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์บางอย่างที่ไม่ต้องการ ซึ่งอาการเหล่านี้ไม่ได้เกิดกับผู้ใช้ยาทุกราย แต่หากเกิดอาการไม่พึงประสงค์ขึ้นควรได้รับการรักษาที่เหมาะสม
ก. พบแพทย์โดยเร็วหากมีอาการต่อไปนี้
พบน้อยมาก
- ตาบวม, ผื่นลมพิษ, คัน , หน้าบวม, แน่นหน้าอก, หายใจลำบาก
ข. พบแพทย์โดยเร็ว หากในอาการต่อไปนี้
พบน้อยมาก
ค.อาการไม่พึงประสงค์อื่น ๆ อาจเกิดขึ้นได้โดยไม่จำเป็นต้องได้รับการรักษา อาการไม่พึงประสงค์เหล่านี้จะหายไปในระหว่างการรักษาหรือหยุดยาไปแล้วเนื่องจากร่างกายจะปรับตัว เข้ากับยา ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรถ้าอาการไม่พึงประสงค์เหล่านี้เกิดขึ้นติดต่อกันนาน หรือรบกวนการใช้ชีวิตประจำวันของท่าน
พบบ่อย
- แสบตา
พบน้อย
- ตาพร่า, เจ็บตา, ตาไวต่อแสงมากขึ้น, ตาแดง, ระคายเคืองตา, น้ำตาไหล, หรือตาแห้ง
ง. อาการไม่พึงประสงค์อื่น ๆ นอกเหนือจากที่ระบุไว้อาจเกิดขึ้นในผู้ป่วยบางราย หากท่านสังเกตเห็นอาการไม่พึงประสงค์อื่น ๆ ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร
กลุ่มยา
ชื่อทางการค้า
ชื่อภาษาไทยอื่นที่อาจมีการใช้
ยาที่เกี่ยวข้อง
อ้างอิง
- กองควบคุมยา สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข. สืบค้นทะเบียนยาสามัญสำหรับยาเดี่ยว.Ofloxacin. Available at: http://wwwapp1.fda.moph.go.th/ed2547/?url=14 Access Date: June 9, 2010.
- สุชาดา ชุติมาวรพันธ์, โพยม วงศ์ภูวรักษ์, อภิฤดี เหมะจุฑา. คู่มือทักษะตามเกณฑ์ความรู้ความสามารถทางวิชาชีพของผู้ประกอบวิชาชีพเภสัชกรรม (พ.ศ.2550). สภาเภสัชกรรม. หน้า 66-91.
- Dailymed current medication information .Ofloxacin Available at: http://dailymed.nlm.nih.gov/dailymed/drugInfo.cfm?id=18546#nlm34071-1Date: June 9, 2010.
- MedlinePlus Trusted Health Information for You. Ofloxacin (Ophthalmic) Available at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/druginfo/drug_Aa.html. Access Date: March 17, 2005.
- The Merck Manuals Online medical Library The Merck Manual for Healthcare Professionals Ofloxacin Drug Information Provided by Lexi-Comp. Available at: http://www.merck.com/mmpe/lexicomp/ofloxacin.html Access Date: June 9, 2010.
เขียนโดย
โพยม วงศ์ภูวรักษ์, ไตรรัตน์ แก้วเรือง
เขียนเมื่อ
09 Jun 2010 13:06
แก้ไขเมื่อ
16 Oct 2010 15:10