คำอธิบายโดยสังเขป
ยาสูตรผสมเดกซาเมทาโซนและโมซิฟลอกซาซินชนิดใช้กับดวงตา (dexamethasone and moxifloxacin ophthalmic preparations) ประกอบด้วยตัวยาสำคัญคือ
- เดกซาเมทาโซน หรือ เดกซาเมทาโซน หรือ เดกซาเมธาโซน หรือ เดกซ่าเมทาโซน หรือ เดกซ่าเมธาโซน (dexamethasone) เป็นยาในกลุ่มคอร์ติโคสเตอรอยด์ (corticosteroids) หรืออาจเรียกสั้น ๆ ว่า สเตอรอยด์ หรือ สเตียรอยด์ เดกซาเมทาโซน มีฤทธิ์ลดอาการอักเสบและการแพ้เช่น อาการระคายเคือง บวม แดง คัน
- โมซิฟลอกซาซิน (moxifloxacin) เป็นยากลุ่มฟลูออโรควิโนโลน (fluoroquinolones) ใช้สำหรับรักษาโรคติดเชื้อแบคทีเรีย
ยาสูตรผสมเดกซาเมทาโซนและโมซิฟลอกซาซินชนิดใช้กับดวงตาใช้รักษาโรคติดเชื้อแบคทีเรียของดวงตาที่มีการอักเสบชนิดรุนแรงฉับพลันหรือเรื้อรัง ในช่วงเวลาสั้น ๆ แต่ต้องแน่ใจว่าไม่ได้เกิดจากเชื้อรา หรือไวรัส เช่น เยื่อบุตาอักเสบ (conjunctivitis) และแผลที่กระจกตา (corneal ulcers) เป็นต้น อาจใช้ร่วมกับยาหยอดตา ยาป้ายตาหรือยารับประทานอื่น ๆได้
ยาที่มีจำหน่ายได้แก่
- ยาสูตรผสมเดกซาเมทาโซนและโมซิฟลอกซาซินชนิดหยอดตา (dexamethasone and moxifloxacin eye drops)
ก่อนการใช้ยา
การแพ้ยา
โปรดแจ้งบุคลากรทางการแพทย์หากท่านเคยมีอาการผิดปกติใด ๆ หรือมีประวัติการแพ้ยาเดกซาเมทาโซน (dexamethasone) หรือยาในกลุ่มคอร์ติโคสเตอรอยด์ (corticosteroids) หรือ ยาโมซิฟลอกซาซิน (moxifloxacin) หรือยาในกลุ่มฟลูออโรควิโนโลน (fluoroquinolones) ตัวอื่น หรือส่วนประกอบใด ๆ ในยานี้ รวมทั้งการมีประวัติเคยแพ้สารอื่น ๆ เช่น อาหาร, สารกันเสีย, สี เป็นต้น
อาหารและเครื่องดื่มที่ต้องระวัง
ท่านสามารถรับประทานอาหารได้ตามปกติเว้นแต่ว่าแพทย์ได้แจ้งท่านเป็นอย่างอื่น
ตั้งครรรภ์
รายการนี้จัดอยู่ในประเภท 'C' สำหรับสตรีมีครรภ์
จากการศึกษาในสัตว์พบว่ายาทำให้เกิดความผิดปกติต่อตัวอ่อนในครรภ์ แต่ไม่มีรายงานการศึกษาที่ควบคุมอย่างดีในมนุษย์ หรือ ไม่มีรายงานการศึกษาในมนุษย์และสัตว์ถึงผลของยาต่อตัวอ่อนหรือทารกในครรภ์ ดังนั้น ควรใช้ยานี้เมื่อมีการประเมินแล้วว่าจะเกิดประโยชน์มากกว่าความเสี่ยงในการเกิดความผิดปกติของทารกในครรภ์
- ยังไม่มีการศึกษาการใช้ยาสูตรผสมเดกซาเมทาโซนและโมซิฟลอกซาซินชนิดใช้กับดวงตา (dexamethasone and moxifloxacin ophthalmic preparations) ในสตรีมีครรภ์
- ยังไม่พบรายงานว่าการใช้ยาคอร์ติโคสเตอรอยด์ (corticosteroids) ชนิดใช้กับดวงตา ในสตรีมีครรภ์ ก่อให้เกิดความผิดปกติต่อทารกในครรภ์ แต่จากการศึกษาในสัตว์ทดลองพบว่าเดกซาเมทาโซน (dexamethasone) ก่อให้เกิดความผิดปกติต่อตัวอ่อน เมื่อทายาลงบนดวงตาของสัตว์ทดลองที่ตั้งท้อง ดังนั้นควรปรึกษาแพทย์ หรือเภสัชกรก่อนใช้ยานี้
ดังนั้นควรปรึกษาแพทย์ หรือเภสัชกรก่อนใช้ยานี้
กำลังให้นมบุตร
ไม่มีข้อมูลว่ายาสูตรผสมเดกซาเมทาโซนและโมซิฟลอกซาซินชนิดใช้กับดวงตา (dexamethasone and moxifloxacin ophthalmic preparations) ผ่านเข้าสู่น้ำนมได้
ผู้สูงอายุ
ยังไม่มีรายงานการเกิดผลข้างเคียงหรือปัญหาใด ๆ จากการใช้ยาสูตรผสมเดกซาเมทาโซนและโมซิฟลอกซาซินชนิดใช้กับดวงตา (dexamethasone and moxifloxacin ophthalmic preparations) ในผู้สูงอายุ ที่แตกต่างจากการใช้ในผู้ใหญ่วัยอื่น
ยาอื่นที่ใช้อยู่
ถึงแม้ว่ายาบางอย่างไม่ควรใช้ร่วมกัน ในบางกรณีที่จำเป็นอาจใช้ร่วมกันได้ถึงแม้ว่าอันตรกิริยาอาจเกิดขึ้นก็ตาม โดยแพทย์อาจปรับเปลี่ยนขนาดยาหรืออาจมีข้อควรระวังอื่น ๆ ที่จำเป็น โปรดแจ้งบุคลากรทางการแพทย์หากท่านกำลังใช้ยาหยอดหรือป้ายตาบริเวณเดียวกันกับยาสูตรผสมเดกซาเมทาโซนและโมซิฟลอกซาซินชนิดใช้กับดวงตา (dexamethasone and moxifloxacin ophthalmic preparations)
ภาวะโรคร่วม
ปัญหาความเจ็บป่วยอื่นที่ท่านเป็นอยู่อาจส่งผลต่อการใช้ยาสูตรผสมเดกซาเมทาโซนและโมซิฟลอกซาซินชนิดใช้กับดวงตา (dexamethasone and moxifloxacin ophthalmic preparations) ท่านควรแจ้งแพทย์หากท่านมีภาวะเหล่านี้ร่วมด้วย เช่น
- ต้อกระจก
- เบาหวาน
- ต้อหิน
- โรคเริมของกระจกตา
- โรคติดเชื้อไวรัสที่กระจกตา และเยื่อบุลูกตา
- วัณโรคตา
- โรคติดเชื้ออื่น ๆ ที่ดวงตา
การใช้ที่ถูกต้อง
ขั้นตอนการใช้ยาหยอดตา
- ล้างมือให้สะอาดก่อนที่จะใช้ยาหยอดตา
- อ่านวิธีใช้ยาบนฉลากยา ตรวจสอบวันหมดอายุของยาทุกครั้งที่ใช้
- เขย่าขวดยาก่อนใช้ยาหยอดตา
- เปิดเกลียวจุกของขวดยาไว้ (สำหรับขวดที่มีหลอดหยดแยกออกจากขวดได้ยังไม่ต้องเอาหลอดหยดออกจากขวดยา)
- นอน หรือนั่งลงให้ศีรษะเอนไปทางด้านหลัง พร้อมกับมองแหงนตาขึ้น กรณีผู้ป่วยเป็นเด็ก ควรหยอดในท่านอนสะดวกกว่า และไม่ควรหยอดตาในขณะที่เด็กร้องไห้
- ค่อย ๆ ใช้มือข้างหนึ่งดึงหนังตาล่างลงมาให้เป็นกระพุ้ง และเหลือบตาขึ้นข้างบน
- ให้ใช้มืออีกข้างหนึ่งจับหลอดหยดและดูดยาให้เข้าไปในหลอดหยด (เฉพาะยาที่มีหลอดหยด ซึ่งเอาออกจากตัวขวดได้) หรือหยดได้เลย สำหรับยาที่มีหลอดหยดติดอยู่กับขวด โดยให้ปลายหลอดอยู่ใกล้ตา แต่อย่าให้สัมผัสกับตาหรือขนตา
- หยดยาตามจำนวนที่แพทย์สั่งลงตรงกระพุ้ง ด้านในของเปลือกตาล่าง
- ใช้นิ้วมือกดตรงหัวตาด้านในเบาๆประมาณ 1-2 นาที เพื่อป้องกันไม่ให้ยาไหลเข้าสู่ท่อนํ้าตา จะได้ไม่รู้สึกขมคอ
- ปิดตาเบา ๆ (อย่าขยี้ตา) ใช้กระดาษทิชชูซับนํ้ายาส่วนเกินออก หลับตาอย่างน้อย 2 นาที
- ถ้าต้องหยอดยาตามากกว่า 1 ชนิด ควรหยอดยาตาแต่ละชนิดห่างกันอย่างน้อย 5 นาที ถ้ามีทั้งยาหยอดตาและยาป้ายตาพร้อม ๆ กัน ควรจะใช้ยาหยอดตาก่อน ทิ้งระยะ 10 นาที แล้วจึงป้ายตา
- หลังจากหยอดยา เรียบร้อยแล้ว ปิดจุกยาให้สนิท ควรเก็บยาไว้ในตู้เย็นช่องธรรมดา
- หลังจากเปิดยาหยอดตาใช้แล้ว ไม่ควรจะใช้ยานั้นเกิน 1 เดือน
- ถ้ามีอาการแพ้ คือ ตาแดง บวม แสบตามาก หรือมีผิวหนังแดงมาก ต้องหยุดยา และพบจักษุแพทย์
ขนาดยา
ขนาดของยาสูตรผสมเดกซาเมทาโซนและโมซิฟลอกซาซินชนิดใช้กับดวงตา (dexamethasone and moxifloxacin ophthalmic preparations) แตกต่างกันในผู้ป่วยแต่ละราย ควรใช้ยาตามคำแนะนำของแพทย์หรือเภสัชกรหรือตามที่ฉลากระบุ
เมื่อลืมใช้ยา
ถ้าลืมหยอดตา ให้หยอดตาทันทีที่นึกได้ แต่ถ้าเกือบจะถึงเวลาที่จะหยอดตาครั้งต่อไป ก็ไม่ต้องหยอดตาครั้งที่ลืม แต่รอหยอดยาครั้งต่อไปได้เลย
การเก็บรักษา
- เก็บให้พ้นมือเด็ก
- เก็บให้ห่างจากความร้อนและหลีกเลี่ยงการสัมผัสแสงแดดโดยตรง
- ห้ามเก็บยาในช่องแช่แข็ง
- ทิ้งยาเมื่อยาหมดอายุ
- ยาหยอดตาหรือยาป้ายตา หลังจากเปิดฝาแล้วให้เก็บในตู้เย็น และมีอายุ 1 เดือน หากเปิดฝาเกิน 1 เดือนให้ทิ้งยานั้น
ข้อควรระวัง
หากต้องใช้ยาเกินกว่า 2-3 สัปดาห์ ท่านควรไปพบจักษุแพทย์ตามนัด เพื่อตรวจดูอาการไม่พึงประสงค์ที่อาจเกิดขึ้นได้จากการใช้ยา
หากอาการอักเสบ หรือปวดไม่ดีขึ้นภายใน 2 วัน หรือแย่ลง ควรหยุดยาและรีบกลับไปพบแพทย์
- ยาเดกซาเมทาโซน (dexamethasone) มีผลกดภูมิคุ้มกัน ผู้ที่ใช้ยาติดต่อกันเป็นระยะเวลานานอาจทำให้ติดเชื้อต่าง ๆ และเกิดโรคของดวงตาได้ง่าย ยกตัวอย่างเช่น โรคติดเชื้อไวรัสหรือเชื้อราที่ดวงตา เป็นต้น
- ไม่ควรใช้ยาเดกซาเมทาโซน ชนิดใช้กับดวงตา (ophthalmic dexamethasone) ในโรคตาแดงโดยไม่ได้รับการตรวจจากแพทย์ เพราะการใช้ยาไม่ถูกต้องอาจทำให้ตาบอดได้
- การใช้ยาเดกซาเมทาโซน ชนิดใช้กับดวงตา (ophthalmic dexamethasone) ติดต่อกันเป็นระยะเวลานาน อาจทำให้ความดันในลูกตาเพิ่มขึ้น , ต้อหิน, ต้อกระจก, โรคที่เกิดจากกระจกตาดำและผนังตาบางลง
- ก่อนใช้ยาที่มีส่วนผสมของโมซิฟลอกซาซินชนิดใช้กับดวงตา (ophthalmic moxifloxacin) ควรแน่ใจก่อนว่าผู้ป่วยไม่เคยมีประวัติแพ้ยาอื่นในกลุ่มฟลูออโรควิโนโลน (fluoroquinolones) และควรสังเกตอาการแพ้ยาอย่างใกล้ชิดถ้าผู้ป่วยเคยมีประวัติแพ้ยาดังกล่าวและได้รับยาโมซิฟลอกซาซิน เพราะมีโอกาสเกิดการแพ้ข้ามกันได้
- การใช้ยานี้อาจทำให้ดวงตามีความไวต่อแสงแดดมากขึ้น ควรหลีกเลี่ยงการแสงแดด หรือใส่แว่นตากันแดด เพื่อลดอาการระคายเคืองตา
- สำหรับผู้ป่วยที่ใส่เลนส์สัมผัส ให้ถอดเลนส์สัมผัสก่อนหยอดตาเพื่อหลีกเลี่ยงการดูดซับของยาของเลนส์สัมผัส ซึ่งอาจทำให้เลนส์สัมผัสเสียได้
- ห้ามใช้ยาหยอดตาร่วมกับผู้อื่น เพราะจะติดโรคกันได้
- ถ้ายาหยอดตาเปลี่ยนสี ห้ามใช้ต่อไปอีก
- เวลาหยอดตา ระวังอย่าให้ปลายหลอดหยดแตะ หรือสัมผัสสิ่งอื่นใด เช่น นิ้วมือ ตา ขนตา หนังตา หรืออื่นๆ เพราะจะทำให้สิ่งสกปรกหรือเชื้อโรคเข้าไปในขวดยาได้ และเมื่อใช้ยาเสร็จแล้วควรปิดฝาทันที
อาการไม่พึงประสงค์
ยาอาจทำให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์บางอย่างที่ไม่ต้องการ ถึงแม้ว่าอาการไม่พึงประสงค์ต่อไปนี้อาจไม่ได้เกิดขึ้นทั้งหมด แต่หากเกิดอาการไม่พึงประสงค์ขึ้นควรได้รับการรักษาที่เหมาะสม
ก. พบแพทย์ทันทีหากมีอาการต่อไปนี้
พบน้อยมาก
- ตาบวม, ผื่นลมพิษ, คัน , หน้าบวม, แน่นหน้าอก, หายใจลำบาก
ข. พบแพทย์โดยเร็วหากมีอาการต่อไปนี้
พบไม่บ่อย น้อยหรือพบน้อย
- การมองเห็นลดลง
- ติดเชื้อที่ดวงตา
- ปวดตา
- ตาพร่า หรือสูญเสียการมองเห็น
- คลื่นไส้ อาเจียน
พบน้อยมาก
- เวียนศรีษะ
ค. อาการข้างเคียงอื่น ๆ อาจเกิดขึ้นได้โดยไม่จำเป็นต้องได้รับการรักษา อาการข้างเคียงเหล่านี้จะหายไปในระหว่างการรักษาหรือหยุดยาไปแล้วเนื่องจากร่างกายจะปรับตัว เข้ากับยา ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรถ้าอาการข้างเคียงเหล่านี้เกิดขึ้นติดต่อกันนาน หรือรบกวนการใช้ชีวิตประจำวันของท่าน
พบบ่อย
- แสบตา
พบน้อย
- ตาพร่า, เจ็บตา, ตาไวต่อแสงมากขึ้น, ตาแดง, ระคายเคืองตา, น้ำตาไหล, หรือตาแห้ง
พบไม่บ่อย หรือพบน้อย
- ระคายเคือง แสบตา ตาแดง
- น้ำตาไหลมาก
ง. อาการไม่พึงประสงค์อื่น ๆ นอกเหนือจากที่ระบุไว้อาจเกิดขึ้นในผู้ป่วยบางราย หากท่านสังเกตเห็นอาการข้างเคียงอื่นๆ ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร
กลุ่มยา
ชื่อทางการค้า
ยาที่เกี่ยวข้อง
อ้างอิง
- กองควบคุมยา สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข. สืบค้นทะเบียนยาสามัญสำหรับยาเดี่ยว.Dexamethasone. Available at: http://wwwapp1.fda.moph.go.th/ed2547/?url=14 Access Date: Oct 12, 2010.
- สุชาดา ชุติมาวรพันธ์, โพยม วงศ์ภูวรักษ์, อภิฤดี เหมะจุฑา. คู่มือทักษะตามเกณฑ์ความรู้ความสามารถทางวิชาชีพของผู้ประกอบวิชาชีพ เภสัชกรรม (พ.ศ.2550). สภาเภสัชกรรม. หน้า 66-91.
- Dailymed current medication information .Ofloxacin Available at: http://dailymed.nlm.nih.gov/dailymed/drugInfo.cfm?id=6697 Date: Dec 6, 2010.
- Dailymed current medication information . Dexamethasone . Available at: http://dailymed.nlm.nih.gov/dailymed/drugInfo.cfm?id=23206 Date: Dec 6, 2010.
- DRUGDEX® System:Klasco RK (Ed): DRUGDEX® System (electronic version). Thomson Micromedex, Greenwood Village, Colorado, USA. Available at: http://www.thomsonhc.com (cited: 12/10/2010).
- MedlinePlus Trusted Health Information for You. Corticosteroids (Ophthalmic) Available at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/druginfo/drug_Aa.html. Access Date: March 17, 2005.
- The Merck Manuals Online medical Library The Merck Manual for Healthcare Professionals Moxifloxacin Drug Information Provided by Lexi-Comp. Available at: http://www.merckmanuals.com/professional/lexicomp/moxifloxacin.html Access Date: Dec 6, 2010.
เขียนโดย
โพยม วงศ์ภูวรักษ์, ไตรรัตน์ แก้วเรือง
เขียนเมื่อ
06 Dec 2010 16:12
แก้ไขเมื่อ
30 Mar 2011 13:03