อะไรคือการสูบบุหรี่มือสอง (Passive Smoking) ควันบุหรี่ในบรรยากาศ หรือควันบุหรี่มือสองเกิดขึ้นจาก 2 แหล่ง คือ

1. ควันบุหรี่ที่ผู้สูบบุหรี่พ่นออกมา
2. ควันบุหรี่ที่ลอยออกจากปลายมวนบุหรี่ระหว่างการสูบ

การหายใจเอาควันบุหรี่ในบรรยากาศเข้าสู่ร่างกายเรียกว่า “การสูบบุหรี่มือสอง” ควันบุหรี่มีสารเคมีมากกว่า 4,000 ชนิด เป็นสารพิษมากกว่า 250 ชนิด และเป็นสารก่อมะเร็งมากกว่า 50 ชนิด ควันบุหรี่เป็นแหล่งของสารก่อมะเร็งที่สำคัญที่สุดของมนุษย์

1. นิโคติน : เป็นสารที่ทำให้เกิดสารเสพติดและทำให้เกิดโรคหัวใจ
2. ทาร์ : ประกอบด้วยสารก่อมะเร็งหลายชนิด
3. คาร์บอนมอนอกไซด์ : เป็นก๊าซชนิดเดียวกับพ่นออกมาจากท่อไอเสียรถยนต์ ก๊าซนี้จะขัดขวางการลำเลียงออกซิเจนของเม็ดเลือดแดง
4. ไฮโดรเจนไซยาไนด์ : เป็นก๊าซที่ทำลายเยื่อบุหลอดลม และถุงลม ทำให้เกิดอาการไอ มีเสมหะ และหลอดลมอักเสบเรื้อรัง
5. ไนโตรเจนไดออกไซด์ : เป็นก๊าซที่ทำลายเยื่อบุหลอดลม และถุงลม ทำให้เป็นโรคถุงลมโป่งพอง
6. แอมโมเนีย : มีฤทธิ์ระคายเคืองเนื้อเยื่อ ทำให้แสบตา แสบจมูก หลอดลมอักเสบ
7. ไซยาไนด์ : เป็นสารพิษที่ใช้เป็นยาเบื่อหนู
8. สารกัมมันตภาพรังสีโพโลเนียม-210 : เป็นสาเหตุหนึ่งของการเกิดโรคมะเร็ง
9. ฟอร์มาร์ลดีไฮด์ : เป็นสารที่ใช้ในการดองศพ

ผู้ใหญ่

• การได้รับควันบุหรี่ในบ้านหรือที่ทำงานจะเสี่ยงต่อการเป็นโรคหัวใจเพิ่มขึ้นร้อยละ 25–30
• เสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งปอดเพิ่มขึ้นร้อยละ 20–30
• ควันบุหรี่มือสองก่อให้เกิดผลกระทบต่อระบบหลอดเลือดหัวใจทันทีที่ได้รับควันบุหรี่มือสอง

ในหญิงมีครรภ์และทารก

• ทำให้เกิดความเสี่ยงที่ทารกแรกคลอดจะมีน้ำหนักตัวต่ำกว่าปกติ
• มีความเสี่ยงของอาการเกิดโรคไหลตายในเด็ก (SIDS) สูงขึ้น

ในเด็กเล็ก

• ทำให้เกิดความเจ็บป่วยด้วยโรคติดเชื้อทางเดินหายใจ เช่น หลอดลมอักเสบและปอดบวมสูงกว่าเด็กทั่วไป และมีอัตราการเกิดโรคหืดเพิ่มขึ้น
• ทำให้เกิดการติดเชื้อของหูส่วนกลาง
• ในระยะยาว เด็กที่ได้รับควันบุหรี่จะมีพัฒนาการของปอดจะน้อยกว่าเด็กที่ไม่ได้รับควันบุหรี่

1. ทำให้บ้าน รถยนต์ส่วนตัว และที่ทำงานของคุณปลอดบุหรี่
2. ขอร้องคนที่สูบบุหรี่อย่าสุบใกล้คุณและลูกของคุณ
3. เฝ้าระวังดูว่าที่รับเลี้ยงเด็กและโรงเรียนที่ลูกของคุณเรียนอยู่เป็นสถานที่ปลอดบุหรี่
4. เลือกรับประทานอาหารในภัตตาคารที่ปลอดบุหรี่ทั้งร้าน
5. สอนให้ลูกของคุณอยู่ห่างจากควันบุหรี่มือสอง
6. หลีกเลี่ยงควันบุหรี่มือสองหากคุณหรือลูกเป็นโรคของระบบทางเดินหายใจอยู่แล้ว หรือคุณเป็นโรคหัวใจหรือตั้งครรภ์

วิธีเดียวที่ดีที่สุดที่จะปกป้องครอบครัวของคุณจากควันบุหรี่มือสอง คือ การเลิกสูบบุหรี่ หรือหากทำไม่ได้ อย่างน้อยก็ไม่สูบบุหรี่ในบ้าน ในรถยนต์ และในที่ทำงานของคุณ การไม่สูบบุหรี่ในบ้าน และที่ทำงานอาจช่วยให้คุณเลิกสูบบุหรี่ได้ง่ายขึ้น

ที่มา : แผ่นพับสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ
เอื้อเฟื้อแผ่นพับโดย : โรงพยาบาลหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา