ค้นหา Lab Tests
อัลบูมิน : Albumin
Albumin
อัลบูมิน
Albumin
ALB
Prealbumin, Microalbumin, Urinalysis, Liver panel
ความรู้ทั่วไป
การทดสอบอัลบูมินเป็นการตรวจเพื่อดูความผิดปกติของตับ หรือโรคไต ประเมินภาวะโภชนาการ โดยเฉพาะผู้ป่วยที่นอนพักรักษาตัวในโรงพยาบาล
แพทย์อาจใช้การสั่งตรวจอัลบูมินร่วมกับการทดสอบอื่น ๆ เมื่อผู้ป่วยมีอาการความผิดปกติของตับ เช่น ดีซ่าน อ่อนเพลีย น้ำหนักลด และแสดงอาการของโรคทางไต (nephrotic syndrome) เช่น มีอาการบวมรอบ ๆ ดวงตา ช่องท้อง และขา
แพทย์อาจสั่งตรวจอัลบูมิน เมื่อต้องการตรวจสอบหรือติดตามภาวะโภชนาการ ระดับอัลบูมินในเลือดจะลดลงเมื่อมีภาวะของการขาดโปรตีนและภาวะทุพโภชนาการ
ผู้ป่วยมีระดับอัลบูมินต่ำ จะไม่แสดงอาการชัดเจนจนกระทั่งความเข้มข้นของอัลบูมินลดต่ำลงมาก ที่ความเข้มข้น 2 – 2.5 กรัม/เดซิลิตร (g/dL) ผู้ป่วยจะเกิดบวมทั้งตัว (peripheral edema) ท้องมาน (ascites) และปอดบวมน้ำได้ ค่าความเข้มข้นที่ต่ำนี้จะทำให้เกิดความดันชนิดไฮโดรสแตติค (hydrostatic) มากกว่าความดันชนิดออนโคติค (oncotic) ผลคือมีของเหลวรั่วจากภายในหลอดเลือดเข้าไปในที่ว่างระหว่างเนื้อเยื่อใต้ผิวหนังหรือเข้าสู่ที่ว่างในร่างกาย ความเข้มข้นของอัลบูมินที่ต่ำยังมีผลต่อการแปลผลค่าแคลเซียม (calcium) และค่าความเข้มข้นของยาที่จับกับโปรตีนอย่างมากเช่นฟีนิลโทอิน (phenytoin) และซาลิไซเลต (salicylates) อีกด้วย
เลือด (ที่เจาะจากเส้นเลือดดำที่แขน)
ระดับอัลบูมินในเลือดต่ำกว่าปกติ (hypoalbuminemia) พบใน
- โรคเกี่ยวกับตับ เช่นตับแข็ง ตับอักเสบ, hepatitis, extensive metastatic tumor และ hepatocellular necrosis เนื่องจากอัลบูมินสร้างได้จากตับเพียงแห่งเดียว ดังนั้นถ้าตับสร้างอัลบูมินได้ลดลง แสดงถึงโรคตับเรื้อรัง
- ภาวะสูญเสียโปรตีนเนื่องจากไตผิดปกติ (Protein – losing nephropathies) เช่นโรคไต nephrotic syndrome เพราะมีการสูญเสียอัลบูมินทางไตเป็นจำนวนมากเนื่องจากการรั่วไหลผ่านการกรองของกลุ่มเส้นโลหิตฝอยในไต (glomeruli) ออกไปกับปัสสาวะ ทำให้อัลบูมินในเลือดลดลง
- ภาวะสูญเสียโปรตีนเนื่องจากทางเดินอาหารผิดปกติ (Protein – losing enteropathies) เช่น ภาวะผิดปกติของการดูดซึม (mulabsorption syndrome) เพราะมีการสูญเสียอัลบูมินจำนวนมากทางลำไส้ปนออกไปกับอุจจาระ เนื่องจากการดูดซึมอัลบูมินทางลำไส้ทำได้ไม่ดี
- การสูญเสียทางอื่น เช่น มีน้ำในช่องท้อง (ascites), ภาวะ third-degree burns เนื่องจากมีการรั่วไหลอัลบูมินเข้าไปในเยื่อบุช่องท้อง (peritoneum) หรือรั่วซึมออกจากผิวหนังของผู้ป่วยที่ถูกไฟไหม้หรือน้ำร้อนลวก
- ภาวะทุพโภชนาการ (malnutrition) ขาดอาหารโปรตีนในการนำไปสร้างอัลบูมินอย่างเพียงพอ
- โรคที่มีอาการอักเสบ (Inflamatory disease) ซึ่งเป็นสาเหตุกระตุ้นให้มีการสร้างโปรตีนในภาวะเฉียบพลัน (acute phase reactant proteins) ส่วนใหญ่คือโกลบูลิน (globulin)
- เป็นโรคทางพันธุกรรม Famillial iodopathic dysproteinemia ที่มีผลทำให้การสร้างอัลบูมินลดลง
- ภาวะน้ำเกิน (Overhydration) เมื่อปริมาณของเลือดในร่างกายเพิ่มขึ้นจากการมีสารน้ำมากเกินไป จะเจือจางทำให้การตรวจวัดระดับอัลบูมินมีค่าลดลง รวมถึงสารอื่น ๆ ในเลือดก็จะมีค่าลดลงตามไปด้วย
- ภาวะตั้งครรภ์
- ภาวะเจ็บป่วยเรื้อรัง
- นอกจากนี้ความเข้มข้นของอัลบูมินยังขึ้นกับวิธีการวิเคราะห์อีกด้วย ความเข้มข้นของอัลบูมินอาจต่ำในผู้ป่วยที่นอนหงาย ผู้ป่วยที่เหลืองคล้ายดีซ่าน หรือผู้ป่วยที่ใช้ยาเพนนิซิลิน
ระดับอัลบูมินในเลือดสูงผิดปกติ พบได้แต่ไม่บ่อย อาจเกิดขึ้นโดยผู้ป่วยไม่แสดงอาการอะไรเลย หรือตรวจร่างกายไม่พบความผิดปกติใด อาจพบได้ใน
- ในผู้ที่ขาดน้ำ (Dehydration) สาเหตุเมื่อปริมาณเลือดไหลเวียนลดลงเนื่องจากการสูญเสียน้ำออกไปจากร่างกาย ทำให้ความเข้มข้นของอัลบูมินสูงขึ้นร่วมไปกับสารเคมีอื่น ๆ ในเลือดเช่น ยูเรีย และฮีมาโตคริต
- ผู้ป่วยที่ใช้ยาอะนาบอลิคสเตียรอยด์ (anabolic steroid) จะพบว่าอัลบูมินสูงขึ้น
- ผู้ป่วยที่ใช้เฮพาริน หรือยาแอมพิซิลิน อาจพบค่าอัลบูมินสูงเทียมขึ้น เนื่องจากวิธีที่ใช้ในการตรวจวิเคราะห์
- http://www.labtestsonline.org/understanding/analytes/albumin/glance.html
- นิศารัตน์ โอภาสเกียรติกุล, วัฒนา เลี้ยววัฒนา, ดาราวรรณ วนะชิวนาวิน, มงคล คุณากร และวนิดา วงศ์ถิรพร พยาธิวิทยาคลินิก พิมพ์ครั้งที่ 1 กรุงเทพฯ สมาคมพยาธิวิทยาคลินิกไทย (สพคท.) 2545: 138-9.
- สุธาทิพย์ พิชญไพบูลย์ การแปลผลห้องปฏิบัติการสำหรับเภสัชกร 2544, 185-6.
- พรทิพย์ โล่ห์เลขา เคมีคลินิกประยุกต์ 199
ห้องปฏิบัติการเคมีคลินิก
05 กุมภาพันธ์ 2554
12 มิถุนายน 2554
