อ่าน: 1293
Small_font Large_font

H2-Receptor Antagonists (ยาต้านตัวรับฮิสตามีนชนิดที่ 2)

คำอธิบายพอสังเขป

ยาต้านตัวรับฮิสตามีนชนิดที่ 2 หรือเรียกว่า ยาปิดกั้นตัวรับฮิสตามีนชนิดที่ 2 (H2-blockers) ใช้สำหรับรักษาแผลในลำไส้เล็กส่วนดูโอดีนัม (duodenal ulcer) และใช้สำหรับป้องกันการกลับเป็นซ้ำ ใช้สำหรับรักษาแผลในกระเพาะอาหาร (gastric ulcer) และใช้สำหรับบางสภาวะ เช่น Zollinger-Ellison disease ซึ่งเกิดจากการที่กระเพาะสร้างกรดมากเกินไป

สำหรับยาที่สามารถหาซื้อได้เองโดยไม่ต้องใช้ใบสั่งแพทย์ ยาเหล่านี้อาจใช้สำหรับบรรเทาอาการและหรือป้องกันการแสบยอดอก (heartburn), การย่อยอาหารไม่ดีเนื่องจากมีกรดมาก (acid indigestion)

ยาปิดกั้นตัวรับฮิสตามีนชนิดที่ 2 (H2-blockers) อาจใช้สำหรับรักษาสภาวะอื่นๆ ตามที่แพทย์สั่ง ยาปิดกั้นตัวรับฮิสตามีนชนิดที่ 2 (H2-blockers) ออกฤทธิ์โดยลดการสร้างกรดในกระเพาะอาหาร

ก่อนการใช้ยา

การแพ้ยา

โปรดแจ้งแพทย์หากท่านเคยมีอาการผิดปกติใดๆ หรือมีประวัติการแพ้ยาไซเมททิดีน (cimetidine), แฟโมทิดีน (famotidine), ไนซาทิดีน (nizatidine) หรือรานิทิดีน (ranitidine)

ตั้งครรภ์

ABCDX

รายการนี้จัดอยู่ในประเภท 'B' สำหรับสตรีมีครรภ์

จากการศึกษาในสัตว์พบว่ายาไม่มีความเสี่ยงในการทำให้เกิดความผิดปกติของตัวอ่อนในครรภ์ แต่ไม่มีรายงานการศึกษาในมนุษย์ หรือ จากการศึกษาในสัตว์พบว่ายามีความเสี่ยงในการทำให้เกิดความผิดปกติของตัวอ่อนในครรภ์ แต่ไม่พบผลดังกล่าวจากการศึกษาในมนุษย์ ดังนั้น ยาที่จัดอยู่ในประเภทนี้สามารถใช้ในสตรีมีครรภ์ได้ค่อนข้างปลอดภัย

ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยานี้เนื่องจากยังไม่มีการศึกษาในหญิงมีครรภ์ แต่การศึกษาในสัตว์ทดลอง แฟโมทิดีน (famotidine) และรานิทิดีน (ranitidine) ไม่พบว่าทำให้เกิดความผิดปกติหรือปัญหาใด ๆ แก่ตัวอ่อนในครรภ์ อย่างไรก็ตาม มีการศึกษาในหนูพบว่า การใช้ไซเมททิดีน (cimetidine) อาจมีผลต่อพัฒนาการทางเพศของเพศชายซึ่งยังต้องอาศัยการศึกษาอีกหลายการศึกษามายืนยันผลนี้ รวมทั้งการศึกษาในกระต่ายโดยใช้ขนาดยาในการทดลองที่สูงมากพบว่า การใช้ไนซาทิดีน (nizatidine) ทำให้เกิดการแท้งบุตรและน้ำหนักตัวของเด็กแรกเกิดน้อย ดังนั้นหากท่านกำลังมีครรภ์หรือวางแผนจะมีครรภ์ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยาปิดกั้นตัวรับฮิสตามีนชนิดที่ 2 (H2-blockers)

กำลังให้นมบุตร

ไซเมททิดีน (cimetidine), แฟโมทิดีน (famotidine), ไนซาทิดีน (nizatidine) หรือรานิทิดีน (ranitidine) ผ่านสู่น้ำนมได้ ทำให้เกิดผลที่ไม่พึงประสงค์ เช่น ลดปริมาณกรดในกระเพาะอาหารและเพิ่มความตื่นเต้นในเด็กที่ดื่มนมแม่ที่ใช้ยานี้ อาจมีความจำเป็นที่จะเปลี่ยนไปใช้ยาอื่นหรือหยุดให้น้ำนมชั่วคราว ดังนั้นควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรหากท่านต้องการให้นมบุตรและกำลังจะใช้ยานี้

เด็ก

เคยมีการทดลองใช้ยานี้ในเด็กและในขนาดที่ให้ผลในการรักษา พบว่าไม่ทำให้เกิดอาการข้างเคียงหรือปัญหาใดๆ ที่แตกต่างจากการใช้ในผู้ใหญ่เมื่อใช้ในระยะเวลาสั้นๆ

ผู้สูงอายุ

ผู้สูงอายุจะไวต่อฤทธิ์ของยาปิดกั้นตัวรับฮิสตามีนชนิดที่ 2 (H2-blockers) จึงอาจเกิดอาการสับสนหรือวิงเวียนศีรษะ

ยาอื่นที่ใช้อยู่

ถึงแม้ว่ายาบางอย่างไม่ควรใช้ร่วมกัน ในบางกรณีที่จำเป็นอาจใช้ร่วมกันได้ถึงแม้ว่าอันตรกิริยาอาจเกิดขึ้นก็ตาม โดยแพทย์อาจปรับเปลี่ยนขนาดยาหรืออาจมีข้อควรระวังอื่นๆ ที่จำเป็น เมื่อท่านจะใช้ยาปิดกั้นตัวรับฮิสตามีนชนิดที่ 2 (H2-blockers) ท่านต้องแจ้งบุคลากรทางการแพทย์ด้วยหากท่านใช้ยาต่อไปนี้อยู่

  • แอมิโนฟิลลิน (aminophylline)
  • ยาต้านการแข็งตัวของเลือด (anticoagulants)
  • คาเฟอีน (caffeine)
  • เมโทโพรลอล (metoprolol)
  • ออกทริฟิลลีน (oxtriphylline)
  • เฟนิทอยน์ (phenytoin)
  • โพรพาโนลอล (propanolol)
  • ทีโอฟิลลีน (theophylline)
  • ยาต้านซึมเศร้าที่มีโครงสร้างเป็นไตรไซคลิก (tricyclic antidepressant) การใช้ยาเหล่านี้ร่วมกับไซเมททิดีน (cimetidine) จะเพิ่มผลของไซเมททิดีน (cimetidine) ผลนี้เกิดได้น้อยในรานิทิดีน (ranitidine) และไม่เกิดในแฟโมทิดีน (famotidine), ไนซาทิดีน (nizatidine) อย่างไรก็ตามยาในกลุ่มนี้คล้ายคลึงกันมาก ดังนั้นการเกิดปฏิกิริยาระหว่างกันของยาอาจเกิดได้ในยาใดก็ได้ในกลุ่มนี้
  • อิทราโคนาโซล (itraconazole)
  • คีโทโคนาโซล (ketoconazole)
  • ยาปิดกั้นตัวรับฮิสตามีนชนิดที่ 2 (H2-blockers) อาจลดผลของอิทราโคนาโซล (itraconazole) และคีโทโคนาโซล (ketoconazole) ได้ ดังนั้นควรรับประทานยาปิดกั้นตัวรับฮิสตามีนชนิดที่ 2 (H2-blockers) หลังจากรับประทานยาสองตัวนี้อย่างน้อย 2 ชั่วโมง

ภาวะโรคร่วม

ปัญหาการเจ็บป่วยอื่นที่ท่านเป็นอยู่อาจส่งผลต่อการใช้ยาปิดกั้นตัวรับฮิสตามีนชนิดที่ 2 (H2-blockers) ท่านควรแจ้งบุคลากรทางการแพทย์หากท่านมีสภาวะเหล่านี้ร่วมด้วย

  • โรคไต
  • โรคตับ อาจทำให้ยาปิดกั้นตัวรับฮิสตามีนชนิดที่ 2 (H2-blockers) ในกระแสเลือดเพิ่มขึ้น อาจทำให้ความเสี่ยงในการเกิดอาการข้างเคียงจากการใช้ยาเพิ่มขึ้น
  • ฟีนิลคีโตนูเรีย (phenylketonuria) ยาปิดกั้นตัวรับฮิสตามีนชนิดที่ 2 (H2-blockers) บางชนิดประกอบด้วยแอสพาแตม (aspartame) ซึ่งเปลี่ยนเป็นฟีนิลอะลานีน (phenylalanine) ในร่างกายได้ ดังนั้นต้องใช้ยานี้อย่างระมัดระวังในผู้ป่วยฟีนิลคีโตนูเรีย (phenylketonuria)
  • ผู้ที่มีระบบภูมิคุ้มกันบกพร่อง การใช้ยาปิดกั้นตัวรับฮิสตามีนชนิดที่ 2 (H2-blockers) ทำให้กรดในกระเพาะอาหารลดลง เพิ่มความเสี่ยงในการติดเชื้อบางชนิด

กลุ่มยา

รายการนี้เกี่ยวข้องกับกลุ่มยาต่อไปนี้

ยา

ยาต่อไปนี้อยู่ในกลุ่มยานี้

แหล่งอ้างอิง

  1. Micromedex Thomson Healthcare. Advice for the Patient Drug Information in Lay Language USP DI, volume ll. 25th ed. Massachusetts: Micromedex Thomson Healthcare, 2005: 901-5.
  2. Sunthornraj N, Fun LF, Evangelista LF, Labandilo LD, Romano MB, Afable JO, et al. MIMs Thailand. 106th ed. Bangkok: MediMedia (Thailand); 2007.

นรวร เจนณรงค์
โพยม วงศ์ภูวรักษ์
08 ตุลาคม 2552 17 พฤษภาคม 2553
เพื่อนแนะนำ : เงินด่วน 30 นาทีถูกกฎหมาย, เราชนะรอบ 4, ยืมเงิน 3000 ด่วน, แอพผ่อนของ, กู้เงิน, สมัครบัตรเครดิต, สินเชื่อไม่เช็ค บูโรถูกกฎหมาย