Cladribine

คลาดริบีน (คลา-ดริ-บีน) (cladribine) เป็นยาที่มีโครงสร้างทางเคมีคล้ายเพียวรีนนิวคลีโอไซด์ (purine nucleoside analogs) คลาดริบีนทนต่อการถูกทำลายด้วยเอนไซม์อะดีโนซีนดีอะมิเนส (adenosine deaminase) หลังจากถูกดูดซึมเข้าสู่ร่างกายจะถูกเปลี่ยนอยู่ในรูปไทรฟอสเฟต (triphosphate) แล้วรวมเข้ากับสายดีเอ็นเอ (DNA)โดยตรง ส่งผลยับยั้งการสังเคราะห์ดีเอ็นเอ และหยุดยั้งการเรียงต่อของลำดับเบสของดีเอ็นเอ (chain terminator)

• คลาดริบีนใช้รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเซลล์ซึ่งมีผนังยื่นออกคล้ายมีขน (hairy cell leukemia) ซึ่งมีอาการทางคลินิก คือ มีภาวะเลือดจาง, เม็ดเลือดขาวต่ำ, เกร็ดเลือดต่ำ เป็นต้น
  คลาดริบีนอาจใช้เพื่อรักษาโรคมะเร็งอื่น ๆได้อีก ดังนั้นหากมีข้อสงสัยควรสอบถามแพทย์หรือเภสัชกร

โปรดแจ้งบุคลากรทางการแพทย์หากท่านเคยมีอาการผิดปกติใด ๆ หรือมี ประวัติการแพ้คลาดริบีน (cladribine) หรือ ส่วนประกอบใด ๆ ในยานี้ รวมทั้งการมีประวัติเคยแพ้สารอื่นๆ เช่น อาหาร, สารกันเสีย, สี เป็นต้น

• ยาเคมีบำบัดมีผลต่อไขกระดูกทำให้มีการสร้างเม็ดเลือดขาวลดลง ทำให้เสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ง่าย ควรรับประทานอาหารที่สะอาด และปรุงสุกเเล้วใหม่ ๆ ควรงดรับประทานผักสด หรือผลไม้ที่รับประทานทั้งเปลือก หากต้องการรับประทานควรล้างให้สะอาดและปอกเปลือกก่อนรับประทาน
• หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ ระหว่างใช้ยานี้

รายการนี้จัดอยู่ในประเภท 'D' สำหรับสตรีมีครรภ์

ยามีความเสี่ยงในการก่อให้เกิดความผิดปกติต่อทารกในครรภ์ อย่างไรก็ตาม อาจใช้ยานี้ได้หากพิจารณาแล้วว่าประโยชน์จากการใช้ยามีมากกว่าความเสี่ยงต่อทารกในครรภ์ ดังนั้นการพิจารณาใช้ยาให้อยู่ในดุลยพินิจของแพทย์

จากกลไกการออกฤทธิ์คลาดริบีน (cladribine) สามารถทำให้เกิดอันตรายต่อทารก เมื่อให้ยาในสตรีมีครรภ์จากการศึกษาพบว่าคลาดริบีน ทำให้เกิดความผิดปกติต่อตัวอ่อนของสัตว์ทดลอง โปรดแจ้งแก่แพทย์หากกำลังวางแผนจะมีบุตร เนื่องจากคลาดริบีน อาจทำให้ทารกในครรภ์เสียชีวิตหรือเกิดทารกวิรูปได้เมื่อให้ยาในหญิงตั้งครรภ์ สตรีวัยเจริญพันธุ์ควรใช้วิธีคุมกำเนิดระหว่างใช้ยานี้

โปรดแจ้งแก่แพทย์หากท่านกำลังให้นมบุตร หรือตั้งใจจะให้นมบุตรในระหว่างที่ได้รับยาคลาดริบีน (cladribine) เนื่องจากยาอาจทำให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์ที่รุนแรง จึงไม่แนะนำให้ทารกได้รับน้ำนมมารดาระหว่างใช้ยานี้

ยาหลายชนิดยังไม่มีการศึกษาในผู้สูงอายุ ดังนั้นจึงยังไม่ทราบการทำงานที่แท้จริงของยาว่ามีการทำงานเช่นเดียวกันกับในผู้ป่วยวัยอื่นหรือไม่ รวมทั้งยังไม่ทราบว่ายานี้ทำให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์, ปัญหาใด ๆ ที่แตกต่างกันในผู้สูงอายุหรือไม่ เนื่องจากยังไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับการเปรียบเทียบการใช้ยาคลาดริบีน (cladribine) ในผู้สูงอายุกับวัยอื่น ๆ

ถึงแม้ว่ายาบางอย่างไม่ควรใช้ร่วมกัน ในบางกรณีที่จำเป็นอาจใช้ร่วมกันได้ถึงแม้ว่าอันตรกิริยาอาจเกิดขึ้นก็ตาม โดยแพทย์อาจปรับเปลี่ยนขนาดยาหรืออาจมีข้อควรระวังอื่นๆ ที่จำเป็น ท่านต้องแจ้งบุคลากรทางการแพทย์หากท่านกำลังใช้ยาต่อไปนี้ร่วมอยู่ด้วย
table{border:0px}.
|วัคซีนป้องกันวัณโรค (BCG vaccine)|
|วัคซีนโรคโปลิโอชนิดตัวเป็น (poliovirus vaccine, live)|
|วัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ชนิดตัวเป็น (influenza virus vaccine, live)|
|วัคซีนโรคหัดชนิดตัวเป็น (measles virus vaccine, live)|
|วัคซีนโรคคางทูมชนิดตัวเป็น (mumps virus vaccine, live)|
|วัคซีนโรตาไวรัสชนิดตัวเป็น (rotavirus vaccine, live)|
|วัคซีนโรคหัดเยอรมันชนิดตัวเป็น (rubella virus vaccine, live)|
|วัคซีนโรคฝีดาษ (smallpox vaccine)|วัคซีนไทฟอยด์ชนิดตัวเป็น (typhoid vaccine, live)|
|วัคซีนโรคอีสุกอีใส (varicella virus vaccine)|วัคซีนไข้เหลือง (yellow fever vaccine)|
|แอมโฟเทอริซินบี (amphotericin B)|ยาต้านไทรอยด์ (antithyroid)|
|แอซาไทโอพรีน (azathioprine)|คลอแรมเฟนิคอล (chloramphenicol)|
|คอลชิซีน (colchicines)|ฟลูไซโทซีน (flucytosine)|
|แกนไซโคลเวียร์ (ganciclovir)|อินเทอเฟียรอน (interferon)|
|พลิคามัยซิน (plicamycin)|ไซโดวูดีน (zidovudine)|
|เพนโทสแททิน (pentostatin)|

ปัญหาความเจ็บป่วยอื่นที่ท่านเป็นอยู่อาจส่งผลต่อการใช้ยาคลาดริบีน (cladribine) ท่านควรแจ้งแพทย์หากท่านมีภาวะเหล่านี้ร่วมด้วย เช่น

• โรคอีสุกอีใส อาจทำให้โรครุนแรงขึ้น
• โรคงูสวัด อาจทำให้โรครุนแรงขึ้น
• โรคที่เกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกัน
• โรคติดเชื้อต่าง ๆ ยาคลาดริบีน (cladribine) จะลดภูมิคุ้มกันของร่างกาย
• โรคตับหรือไต
• โรคเกาต์ (gout) นิ่ว – ยาคลาดริบีน (cladribine) ทำให้กรดยูริกในร่างกายเพิ่มขึ้น อาจทำให้โรคเกาต์กำเริบ หรือเกิดนิ่วได้

ยามีจำหน่ายในรูปแบบยาฉีด

• ยานี้ต้องใช้ภายใต้การดูแลของแพทย์
• ระหว่างได้รับยานี้ ท่านควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์หรือเภสัชกรอย่างเคร่งครัด
• สารละลายยาคลาดริบีน (cladribine) เตรียมโดยเภสัชกร ใช้สำหรับฉีดเข้าหลอดเลือดดำ โดยพยาบาลผู้มีความเชี่ยวชาญในการให้ยาเคมีบำบัด
• ยาคลาดริบีน (cladribine) อาจทำให้ท่านมีอาการคลื่นไส้อาเจียน หากทนไม่ได้ ท่านต้องแจ้งแพทย์หรือพยาบาลที่ดูแล
• ควรมาตรวจตามแพทย์นัดเพื่อติดตามผลการรักษาเป็นระยะ และให้ได้รับยาตามแผนการรักษา การได้ยาไม่ครบ หรือระยะเวลาไม่ตรงกำหนด ก่อให้เกิดผลเสียต่อการรักษา ถ้ามีเหตุจำเป็นต้องเลื่อนระยะเวลาการให้ยา ควรแจ้งแพทย์ก่อนทุกครั้ง

ขนาดยาของยาคลาดริบีน (cladribine) ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง เช่น น้ำหนัก ส่วนสูงของผู้ป่วย ชนิดและระยะของโรคมะเร็งที่ผู้ป่วยเป็น รวมทั้งผลการตอบสนองต่อยาของผู้ป่วยแต่ละราย โดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญจะเป็นผู้วิเคราะห์ แนะนำ และกำหนดเวลา และมีเภสัชกรผู้เตรียมยาเคมีบำบัด ตรวจสอบขนาดยาที่ท่านได้รับ เพื่อความปลอดภัยสูงสุดของผู้ป่วย นอกจากนี้ความถี่ของการให้ยาคลาดริบีน อาจแตกต่างกันขึ้นอยู่กับสูตรยาที่ใช้ และสภาพร่างกายของผู้ป่วย เช่น ทุกสัปดาห์ หรือทุกเดือน บางครั้งอาจต้องหยุดยาชั่วคราว เพื่อให้ร่างกายมีเวลาพัก และซ่อมแซมเซลล์ปกติให้แข็งแรงพอที่จะให้ยาในครั้งต่อไปได้

ควรติดตามผลการรักษาเป็นระยะ โดยมาตรวจตามแพทย์นัด และรับยาตามแผนการรักษา การได้ยาไม่ครบ หรือระยะเวลาไม่ตรงกำหนด ก่อให้เกิดผลเสียต่อการรักษา ถ้ามีเหตุจำเป็นต้องเลื่อนระยะเวลาการให้ยา ควรแจ้งแพทย์ก่อนทุกครั้ง

เก็บยาในตู้เย็นอุณหภูมิ 2°- 8° องศาเซลเซียส และป้องกันแสง

• ยาคลาดริบีน (cladribine) มีผลต่อไขกระดูกทำให้มีการสร้างเม็ดเลือดขาว เกล็ดเลือด และเม็ดเลือดแดงลดลง ทำให้เสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ง่าย หรือภาวะเลือดออกง่าย ควรใช้ยาด้วยความระมัดระวังในผู้ป่วยที่ได้รับยาที่กดไขกระดูกร่วมด้วย
• ควรหลีกเลี่ยงการพบปะกับคนที่เป็นหวัด หัด สุกใส วัณโรค มีไข้ หรือติดเชื้ออื่น ๆ หากมีอาการผิดปกติ ได้แก่ ไข้สูง หนาวสั่น ปัสสาวะแสบขัด เจ็บคอ ท้องเสีย เหนื่อยหอบผิดปกติ ควรรีบพบแพทย์ และแจ้งแพทย์ทุกครั้งว่าท่านกำลังรักษาด้วยยาเคมีบำบัดอยู่
• ระหว่างที่ได้รับการรักษาด้วยยาคลาดริบีน (cladribine) ท่านไม่ควรได้รับวัคซีนใด ๆ โดยไม่ได้แจ้งแพทย์ เนื่องจากยาทำให้ภูมิคุ้มกันของท่านลดลง และมีโอกาสติดเชื้อจากวัคซีนที่ท่านได้รับ นอกจากนี้บุคคลที่ท่านอาศัยอยู่ด้วยก็ไม่ควรได้รับวัคซีนโปลิโอ เพราะอาจทำให้ท่านได้รับเชื้อไวรัสโปลิโอได้
• ควรพบแพทย์ทันทีถ้าท่านมีเลือดออกผิดปกติ ปัสสาวะหรืออุจจาระเป็นเลือด ควรระมัดระวังการใช้ไหมขัดฟัน หรือไม้จิ้มฟัน และแจ้งทันตแพทย์ทุกครั้งว่าใช้ยานี้อยู่
• จากการศึกษาทางคลินิก พบการเกิดไข้ในเดือนแรกของการศึกษา เนื่องจากอาการไข้มักเกิดในผู้ป่วยที่มีภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำ ซึ่งเป็นอันตรายหากเกิดจากการติดเชื้อ แพทย์ผู้รักษาจะทำการติดตามอาการอย่างใกล้ชิด และอาจให้การรักษาด้วยยาปฏิชีวนะหากมีภาวะเป็นไข้ขณะมีเม็ดเลือดขาวต่ำ (febrile neutropenia) ดังนั้นหากท่านมีอาการไข้ หรือมีอาการที่บ่งบอกถึงการติดเชื้อควรรีบไปพบแพทย์
• ยาคลาดริบีน (cladribine) อาจเหนี่ยวนำให้เกิดภาวะกรดยูริกในเลือดสูง (hyperuricemia) จากการที่ยาไปทำลายเซลล์มะเร็ง แพทย์อาจทำการติดตามระดับกรดยูริกในเลือด และให้ยาเพื่อขับกรดยูริกออกจากร่างกาย
• ยังไม่มีข้อมูลที่เพียงพอสำหรับการปรับขนาดยาในผู้ป่วยที่มีการทำงานของตับ หรือไตบกพร่อง ผู้ป่วยที่ได้รับยาคลาดริบีน (cladribine) ในขนาดสูงอาจเกิดภาวะไตบกพร่องเฉียบพลันได้ ควรใช้ยาด้วยความระมัดระวังในผู้ที่มีการทำงานของตับ หรือไตบกพร่อง

ยาอาจทำให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์บางอย่างที่ไม่ต้องการ ซึ่งอาการเหล่านี้ไม่ได้เกิดกับผู้ใช้ยาทุกราย แต่หากเกิดอาการไม่พึงประสงค์ขึ้นควรได้รับการรักษาที่เหมาะสม

ก. พบแพทย์ทันหากมีอาการต่อไปนี้
พบบ่อย

• อุจจาระดำ, ปัสสาวะเป็นเลือด, ไอหรือเสียงแหบ, ไข้ สั่น, ปวดบั้นเอว, ปัสสาวะขัด , เลือดออกผิดปกติ หรือมีจ้ำเลือด

ข. พบแพทย์โดยเร็ว หากมีอาการต่อไปนี้
พบบ่อย

• ผื่นผิวหนัง

พบน้อย

• เจ็บบริเวณที่ฉีด, หายใจสั้น, ปวดท้อง , ขาบวม เท้าบวม, หัวใจเต้นเร็วผิดปกติ

ค. อาการไม่พึงประสงค์อื่น ๆ อาจเกิดขึ้นได้โดยไม่จำเป็นต้องได้รับการรักษา อาการไม่พึงประสงค์เหล่านี้จะหายไปในระหว่างการรักษาหรือหยุดยาไปแล้วเนื่อง จากร่างกายจะปรับตัวเข้ากับยา ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรถ้าอาการไม่พึงประสงค์เหล่านี้เกิดขึ้นติดต่อกันนาน หรือรบกวนการใช้ชีวิตประจำวันของท่าน
พบบ่อย

• ปวดศีรษะ, เบื่ออาหาร, คลื่นไส้ อาเจียน, อ่อนเพลีย
  พบน้อย
• ท้องผูก, ท้องเสีย, คัน, ปวดข้อหรือกล้ามเนื้อ, นอนไม่หลับ
  ยานี้อาจทำให้ผมร่วงขณะใช้ยา หลังจากหยุดยาแล้วผมจะกลับมางอกตามปกติ

ง. อาการไม่พึงประสงค์อื่น ๆ นอกเหนือจากที่ระบุไว้อาจเกิดขึ้นในผู้ป่วยบางราย หากท่านสังเกตเห็นอาการไม่พึงประสงค์อื่น ๆ ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร

• Antimetabolites, Antineoplastic agents (Antimetabolites, Antineoplastic agents)

• Leustatin injection

• คลาไดรบีน

• Fluorouracil (5-FU) (ฟลูออโรยูราซิล (ไฟฟ์-เอฟยู))
• Pemetrexed (เพมิเทรกเซด)
• Capecitabine (เคพไซทาบีน)
• Methotrexate (เมโทเทรกเซต)
• Cytarabine (Ara-C) (ไซทาราบีน (อารา-ซี))
• Gemcitabine (เจมไซทาบีน)
• Decitabine (ดีไซทาบีน)
• Tegafur and Uracil (ยาสูตรผสมเทกาเฟอร์และยูราซิล)
• Fludarabine (ฟลูดาราบีน)
• Cladribine (คลาดริบีน)
• Mercaptopurine or 6-Mercaptopurine (6-MP) (เมอร์แคปโทเพียวรีน)
• Thioguanine or 6-Thioguanine (ไทโอกวัวนีน)
• Azacitidine (แอซาไซทิดีน)

1. กองควบคุมยา สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข. สืบค้นทะเบียนยาสามัญสำหรับยาเดี่ยว. Fludarabine. Available at: http://wwwapp1.fda.moph.go.th/ed2547/?url=14 Access Date: June 12, 2010.
2. วิลาวัณย์ พิชัยรัตน์ และ สมสมัย สุธีรศานต์. การดูแลตนเองเมื่อได้รับยาเคมีบำบัด [สำหรับผู้ป่วยเเละครอบครัว] พิมพ์ครั้งที่ 2 . โรงพยาบาลสงขลานครินทร์. 2552 หน้า 5-19
3. Dailymed current medication information . Fludarabine Available at: http://dailymed.nlm.nih.gov/dailymed/drugInfo.cfm?id=9903 Date: July 3, 2010.
4. Medina PJ and Fausel C. Cancer Treatment and Chemotherapy. In : DiPiro JT, Talbert RL, Yee GC, Matzke GR, Wells BG and Posey LM , editors.PharmacotherapyA Pathophysiologic Approach 7th ed. New York: McGraw-Hill; 2008. p. 2085-2108.
5. MedlinePlus Trusted Health Information for You. Fludarabine Available at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/druginfo/drug_Aa.html. Access Date: March 17, 2005.