ยาฉีดคุมกำเนิดเป็นวิธีการคุมกำเนิดชั่วคราวเหมาะสำหรับสตรีวัยเจริญพันธุ์ที่แต่งงานแล้วและต้องการเว้นช่วงการมีบุตร

ชนิดของยาฉีดคุมกำเนิด แบ่งเป็น 2 ชนิด คือ

1. ยาฉีดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม ประกอบด้วย ฮอร์โมนเอสโทรเจน (estrogen) และโปรเจสทิน(progestin) ยาฉีดคุมกำเนิดชนิดนี้จะสามารถคุมกำเนิดได้นาน 1 เดือน

2. ยาฉีดคุมกำเนิดชนิดที่มีฮอร์โมนโปรเจสทิน (progestin) อย่างเดียว มี 2 รูปแบบคือ ชนิดฉีดเข้ากล้ามและฉีดเข้าใต้ผิวหนัง

2.1 ชนิดฉีดเข้ากล้าม

นออีทิสเทอโรน อีนานเตท (Norethisterone  enanthate, NET-EN) เป็นอนุพันธ์ของ 19-นอเทสโทส เทอโรน (19-nortestosterone) ขนาด 200 มิลลิกรัม ในน้ำมันละหุ่งและเบนซิล เบนโซเอท บรรจุในหลอดขนาด 1 มิลลิลิตร ฉีดเข้ากล้ามเนื้อบริเวณตะโพก ต้นแขนหรือต้นขา ทุก 8 สัปดาห์หรือทุก 2 เดือน

ดีโพ-เมดรอกซีโปรเจสเตอโรน อะซีเตท (Depo-medroxyprogesterone acetate, DMPA) เป็นอนุพันธ์สังเคราะห์ของ 17 ไฮดรอกซีโปรเจสเทอโรน (17-hydroxy progesterone) มีลักษณะเป็นเกล็ดสีขาวขนาดเล็ก ในรูปแบบยาฉีดแขวนตะกอนขนาด 150 มิลลิกรัมใน 1 มิลลิลิตร สามารถฉีดเข้ากล้ามเนื้อบริเวณตะโพก ต้นแขนหรือต้นขาทุก 3 เดือน หลังจากฉีดยาจะค่อยๆ ถูกดูดซึมอย่างช้าๆ เข้าสู่กระแสเลือด และสามารถคุมกำเนิดได้ภายใน 24 ชั่วโมงหลังจากฉีด โดยจะมีระดับยาในเลือดสูงสุดภายใน 3 สัปดาห์

2.2 ชนิดฉีดเข้าใต้ผิวหนัง

ดีโพ-เมดรอกซีโปรเจสเทอโรน อะซีเตท (Depo-medroxyprogesterone acetate, DMPA) ขนาดยา 104 มิลลิกรัมต่อ 0.65 มิลลิลิตร บรรจุในกระบอกฉีดยา ฉีดครั้งเดียวเข้าใต้ผิวหนังทุก 12 -14 สัปดาห์

อ้างอิง

1. จุราพร พงศ์เวชรักษ์.แนวทางการเลือกจ่ายยาคุมกำเนิดในร้านยา.พิมพ์ครั้งที่ 1.กรุงเทพมหานคร:ภาควิชาเภสัชกรรมคลินิก คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์,2547

2. สุรศักดิ์ ฐานีพานิชสกุล.เทคโนโลยีการคุมกำเนิด.กรุงเทพมหานคร ภาควิชาสูติศาสตร์-นรีเวชวิทยาคณะแพทยศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย,2546.

3. The World Health Organization (WHO), Family Planning: A Global Handbook for Providers, Baltimore, USA, 2007.